این کتاب درباره محققین و منتقدین معروف زبان و ادبیات فارسی در هند قرن بیستم است که در چهار فصل نگاشته شده است. فصل اول به پیداکردن عناصر انتقاد و تحقیق در باستانیترین ادبیات جهان اختصاص یافته است. فصل دوم تلاش برای پیداکردن قدیمیترین آثار انتقاد و پژوهش در هند میباشد. فصل سوم مربوط است به مراکز مهم تحقیقات فارسی در هند در قرن بیستم. فصل پایانی کتاب که در واقع هسته اصلی این کتاب را شکل میدهد، به بررسی مفصل چهارده نفر از منتقدان سرشناس و محققان برجسته زبان فارسی قرن بیستم در هند اختصاص دارد که عبارتند از: سیدسلیمان ندوی، محمد اقبال، ضیاء احمد بدایونی، وحید میرزا و .... .
فرهنگ نویسی کاری دقیق، صبرآزما، پرزحمت و پیچیده به شمار می آید؛ ولی فرهنگ نویسان فارسی در هند با دلایل گوناگون همت بدان گماشته اند و در این کار سترگ نامهای پرآوازه را برای خودشان حفظ نموده اند. در رگویدا آمده است: «نیاکان پارسیها با هندیان پیوند و ارتباط داشتند.» پرفسور مکس میلر(MILLER) عقیده داشته است که: «نیاکان پارسیهای نخستین درهندوستان زندگی میکردند و پس از آن به ایران و قندهار هجرت کردند.»
هندوستان سرزمین پهناور و مهد تمدن بشری است که هزاران سال متمادی همسایه بسیار نزدیک و صمیمی با ایران بوده است و هرگز روابط کهن و همهجانبه آن در گذرگاه تاریخ منقطع نشده است. اولین مهاجرت ایرانیان به هند بعد از ورود آریاییها، گفته میشود بعد از انقراض امپراتوری هخامنشیان، هنرمندان کاخهای هخامنشی بهویژه تخت جمشید بعد از تخریب این بناها به سوی هند مهاجرت کردند که در دربار امپراتور موریاها به کار گرفته شدند. ورود ایرانیان زرتشتی به هند دومین مهاجرات عمده ایرانیان به این دیار است. مهمترین مهاجرت دوران اسلامی با ورود عارف بزرگ میرسیدعلی همدانی به خطه کشمیر شکل گرفت که طی آن افزون بر گسترش اسلام در منطقه، بیش از هفتصد ادیب، عارف، صنعتگر و هنرمند به این منطقه مهاجرات کردند. هدف اصلی از تدوین این کتاب، آشنایی مسافران و محققان با این دیار است که خواننده در این کتاب به اختصار با این سرزمین کهن و وسیع به اجمال آشنا میشود.