رسالات موسیقی را در نظر اول میتوان در سه دسته کاملا متمایز و مجزا از هم تقسیمبندی کرد: رسالات نظری فقهی، کلامی و فلسفی؛ رسالات علمی و فنی؛ رسالات غنایی و منظومهها. این رسالات دارای فواید ادبی بسیاری نیز میباشند. در بسیاری از آنها به نمونههای انحصاری از ادبیات فارسی، ترکی و اشعار محلی ترمذی، قزاوندی، ختائی و مغولی برمیخوریم. در این کتاب برخی از این رسالات موسیقی معرفی شده است.
این کتاب مرجع شامل: تئوری موسیقی، قواعد موسیقی ایرانی، سرگذشت موسیقی و موسیقیدانان گذشته و حال و شرح احوال و آثار آنان، ایقاع در موسیقی قدیم ایران، وزن شناسی، اوزان مشهور و متداول موسیقی قدیم ایران و تبدیل آن به خط نت می باشد. شناخت مقامها، دستگاهها، مایه ها، آوازها، گوشه ها و تصانیف مشهور و رایج موسیقی ایرانی، سازشناسی علمی، چگونگی ساختمان آلات موسیقی و طریقه ساختن آنها، معرفی آلات موسیقی ایرانی از قدیم ترین ایام تا زمان حاضر، تشریح علمی و موسیقی قدیم ایران و مطابقت آن با موسیقی معاصر، آهنگ ها و ترانه های محلی، آوازها و کوچه باغی ها، معرفی و شناخت کتابها و رساله هایی که در زمینه موسیقی ایرانی تدوین شده است و آنچه مربوط به حوزه موسیقی ایرانی است از جمله مندرجات این "فرهنگنامه "است. این کتاب بنابر رعایت اصل اختصار در شیوه فرهنگ نویسی تدوین شده است و نمی تواند دربرگیرنده تمام آثار و جزئیات مربوط به فعالیت های هنری اشخاص باشد. بنابراین اطلاعات ارائه شده در آن ناظر بر این محدودیت و نیز تاحدی است که در دسترس مولف بوده است. به این ترتیب اگر نام عده ای از هنرمندان در این کتاب نیامده و ذکری از آثارشان نشده است صرفا به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات قابل اعتماد درباره ایشان و آثارشان بوده است...
عظیمترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضلالله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازانخان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.
مولف کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: "... شرح غزلها بیشتر بر روش شرح تطبیقی استوار است که در ایران تقریبا بدیع و کم سابقه است. یعنی سعی نگارنده بر این است که بتوانم شرحی تطبیقی با عنایت به هر سه زبان اصلی عالم اسلام عربی و ترکی و فارسی بنگارم ...
در این کتاب برای اولین بار در ایران آثار به جا مانده از دیوان ترکی مولوی جمع شده است. مؤلف در بخش نخست کتاب ضمن ارائهی متون اشعار ترکی مولوی به شرح و معنا و تفسیر کلیهی ابیات و لغات آنها میپردازد و در بخش دوم ترکی سرایانی را که بعد از مولوی و به تقلید از او شعر سرودهاند و به قول مؤلف «منسوب به مکتب مولویه» بودهاند، معرفی میکند و نمونهای از اشعار ترکی آنها را نیز میآورد. کتاب، مقدمهای در تاریخ شعر ترکی و بخشی در معرفی تذکرههایی که از مولویه سرایان سخن گفتهاند و نیز نمایهی قابل توجهی دارد