کتابخانه مجازی ادبیات

جای افسوس است که ما از حیات مرحوم میرزاآقاخان کرمانی و تشبئات و عملیات سیاسی او چیز زیادی در دست نداریم جز آنچه چندین مولف از روی یکدیگر با فرق های جزئی استنساخ کرده و هیچ چیز تازه ای تتبع ننموده اند. بنابراین بهتر آن می دانیم که بجای اینکه در این تذکر سی ساله دوباره به نقل همان عبارات اکتفا کنیم به تشریح و تدقیق نظریات و افکار سیاسی و اجتماعی او داخل شده و بسیاری از مسایل را که در حق او تاریک است روشن نماییم. میرزا آقاخان از حیث سرنوشت نویسندگی خیلی شبیه به خیام است که آثارش بواسطه بغض و نفرت مخالفین متروک و بدون مطالعه آنها با تیر اتهامات به جهل و نادانی منسوب شده است. ولی همانطور که اینک پس از شش هفت قرن خیام میرود جای خود را در ادبیات و فلسفه مشرق و مغرب باز کند میرزاآقاخان هم روز به روز مشهورتذ می شود و یکی بعد از دیگری آثار و تالیفاتش به طبع میرسد و کم کم همان طبقات منوره که با او مخالف بودند مجبورند در اطراف او قلمفرسایی کنند...

جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.

نویسنده در این کتاب گوشه‌ای از ویژگی‌های داستانی شاهنامه را بررسی کرده که می‌توان به این موارد اشاره کرد: قهرمان‌نگاری در شاهنامه، وصف یک قهرمان از زبان دیگری، وصف قهرمانان از زبان داستان‌سرا، راهجویی به روان قهرمانان، مستی و بازنمایی کرکترهای شاهنامه، گفتگوی قهرمانان شاهنامه، بازتاب شخصیت قهرمانان در تک‌گفتارها، منفردسازی و تیپ‌سازی در قهرمان‌‌نگاری، توصیف‌ها و تصویرها و .... .

این کتاب شامل شش بخش به شمول مندرجات، پیش‌گفتار و منابع می‌باشد. بخش نخست که در آن دوره‌بندی‌های تاریخ ادبیات معاصر دری به اساس تألیفات محققان و دانشمندان افغانستان و خاورشناسان جهان بازتاب یافته است تا قرن نوزده از آن به صورت فشرده بحث به عمل آمده است. بخش دوم و سایر بخش‌ها از 1900 تا 1341 را دربرمی‌گیرد که به طور مشخص در زمینه‌های رویش ادبیات نو، دورۀ روشنگری، ادبیات فنی و ملی، ظهور قالب‌های نوادبی، پیشاهنگان شعر این دوره، سال‌های نبرد داغ نوجویی و تقلید و سرانجام نتیجه‌گیری از این مباحث ارائه شده است که در آنها برجستگی مطالب و موضوعات به‌خوبی مشهود است.