بلندی جایگاه آموزگاران را کسان بسیاری ستودهاند و در ارج و بزرگی ایشان سخنها گفتهاند؛ چندان که اگر همه این گفتارها یکجا گرد آید، مجموعهای سترگ را شکل میبخشند که سرآغاز آن گوهرین آیههای قرآنی است. آنجا که دانایان و نادانان را بس ناهمسان میداند و این پرسش بنیادین را فراروی انسان قرار میدهد که «آیا چنین نیست؟» و بهراستی آیا چنین نیست که دانشآموختگان و بیمهرگان در دوسوی راهی بس دراز ایستادهاند؛ راهی که از یکسو به رستگاری و خوشبختی میانجامد و از دیگرسو به تباهی و بدبختی. نشاندادن این ارزشها در گفتار بزرگان و تبیین جایگاه آموزگار و دانشآموز و حقوق هر یک بر دیگری، همچنین اشارهای به چند معلم بزرگ تاریخ، هدف این کتاب است.
کتاب مرجان آشنایی با اندیشه ها و هدفها و طرح برنامه های درسی است. این کتاب برنامه کار معلم و شاگرد را در آغاز سال تحصیلی فرا رویشان می گذارد و به آشفتگی و ناهماهنگی موجود در کار تدریس و تحصیل معلم و شاگرد پایان می بخشد. از آن جمله کارها که گروه فرهنگی مرجان برای نخستین بار اجرای آنرا تعهد می کند و آرزو دارد، ارائه ی اندیشه ها و هدفها و طرح برنامه های درسی در تمامی واحدهای آموزشی کشور گسترش یابد و معلم و شاگرد موظف به اجرای دقیق برنامه ی کار خود شوند.
این کتاب ترجمهای است از متن انگلیسی کتاب «History of muslim education» که رساله دکترای احمد شبلی مصری، استاد تاریخ و تمدن اسلامی در دانشگاه قاهره، که به سال 1954 در بیروت منتشر شده است. این کتاب از پنج فصل و یک پیوست تشکیل شده و نویسنده در آن به بررسی تاریخ آموزش اسلامی از آغاز اسلام (آغاز سده هفتم میلادی) تا سرنگونی خاندان ایوبی در مصر (648 هـ.) میپردازد. عناوین فصول کتاب به ترتیب عبارتند از: جایگاههای آموزش، کتابخانهها، استادان، شاگردان و پایهگذاران و اوقاف و موقوفهها و سازمان نهادهای آموزشی. در پیوستهای کتاب نیز ابتدا درباره درسمایه در مصر به روزگار فرمانگذاری فاطمیان سخن به میان آمده و پیوست دوم که توسط مترجم به کتاب افزوده شده، نقدی است که شادروان دکتر مصطفی جواد استاد دانشگاه بغداد بر این کتاب نوشته است.