در این دفتر کلیه مردان و زنانی که به هر جهت و عنوان از منطقه برخاسته و در اراک و ایران نامی بودهاند گردآوری شده است. و باید توجه داشت که این نامداران مربوط به قسمتی از خاک عراق (عراق عجم) است که دارای پیشینه و سرنوشتی یکسان بوده که شامل تفرش، آشتیان، گرگان، فراهان، وفس، تاکزاز و سربند و چرا و انجدان و کرج میباشد که در میان این مراکز تمدن پارینه ایران، در سال 1231 خورشیدی بنا گردید. بنابراین محدوده بالا هم از جهت اقلیمی و هم از لحاظ تاریخی و هم بخاطر تقسیمات کشوری در طول تاریخ ایران یک واحد جغرافیایی بوده است. زیرا با پژوهشهایی که تا کنون به عمل آمده بنیان و شالوده اولین تمدن یا حکومت ایران بزرگ در همین محدوده بالا شکل گرفته است. و "دیااکو" مادی تمام شهرکهای این ناحیه را با هم متحد ساخته و حکومت و تمدن ماد شکل گرفته، آنگاه پایتخت به همدان رفته است..... کوتاه سخن آنکه در این دفتر نامدارانی آورده شده که از تفرش تا سربند و از وفس تا انجدان و نیمور و در مرکز آن شهر اراک برخاسته و از دیرباز تاکنون مردان و زنان، کاردان، عالم، هنرمند، سیاستمدار و سپاهی که همگی در راه اعتلا و بزرگی میهن خویش کوشا بودهاند
در جلد اول این مجموعه زنان نامآور ایرانی، از عهد باستان تا دوره انقراض ساسانیان معرفی شدهاند. برخی از این زنان عبارتاند از: ماندانا، سپاکو، آریان، اسپارترا، آتوسا، مروئه، رخسان، اباکیش، فدیمه، پارمیس، آمی تیس، ساندوسه، مانیا، رکسانه، ایندوک، برسین، آپامه، رینا، رودگون، رام بهشت، انوشه دخت، آذر ناهید، نرسی دختک، پوران و آزرمیدخت. گفتنی است در کتاب، فراوان به روایات هرودت، دیاکونوف، کتزیاس، و گزنفون استناد میشود. پایان کتاب شامل "گاه شناسی " است که در آن محدوده تقریبی تاریخ حیات هر یک از شخصیتهای تاریخی متن، تعیین شده است.
این کتاب که در واقع دیوان اشعار لامع است ، بار اول در سال 1342 شمسی با مقدمه ای از دکتر «رضا زادۀ شفق» در چاپخانۀ بانک بازرگانی و بار دوم در سال 1380 شمسی توسط انتشارات شعاع منتشر شده است . این دیوان مشتمل است بر قصاید ، غزلیات ، ترجیعات ، مقطعات ، ساقی نامه ، رباعیات و مدایح.