این کتاب شامل چند بخش است که هر بخش باید به صورت مجزا بررسی گردد: «جامه تهذیب بر تن احیاء»، این بخش تطبیق ناقدانهای بین دو کتاب المحجة البیضاء فیض کاشانی و احیاء علوم الدین ابو حامد غزالی است. «غزالی و مولوی» مولانا عاشقی عارف بود و غزالی عارفی خائف. «مثنوی و دیوان کبیر» در این بخش نمونههایی از تلاقی دیوان کبیر و مثنوی معنوی ارائه شده است. «حافظ و مولوی» از نظر نویسنده حافظ وامدار مولاناست. «دواعی و موانع مولوی و حافظ در شعر گفتن» نویسنده میگوید از کلمات سعدی بوی عطر و از غزلهای مولوی بانگ رعد میشنوم. اما در سخن حافظ نور خیرهکننده برق را میبینم. و .... .
گیلان نامه "مجموعه مقالاتی است در زمینه تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان، ادبیات و مردمشناسی منطقه گیلان .این مجموعه شامل مقالاتی است از نویسندگان مختلف با این عناوین "ماکیان در سرزمین گیلان و دیلمستان از محمود پاینده؛ نامهای گیلانی (برای پسران و دختران) از م. پ. جکتاجی؛ دیوان پیر شرفشاه دولابی از عباس حاکی؛ قلیان کوبی از جعفر خمامی زاد؛ گیلان از دیدگاه هنر از جهانگیر سرتیپ پور؛ واژه های گیلکی از سیروس شمیسا؛ دولاب و خشم دو شهر گمشده از علی عبدلی و ....
کتابی که ترجمه آن اینک از نظر شما میگذرد رساله مختصری است که بیشتر برای تدریس در مدارس نوشته شده است. فلیسین شاله، درین رساله موجز سعی کرده است چنانکه شیوه اوست تمام مسائل مهم متافیزیک را با بیان ساده و دلپذیری مطرح و تقریر کند. بیان او در مورد مباحث فلسفی بیان یک فیلسوف نیست بیان یک معلم است. بیان او در مورد انتقاد، معتدل و در قضاوت، محتاط جلوه می کند. اقوال و آراء را با بیان ساده و موجزی تقریر می نماید و در همه حال سعی دارد تمام مطالبی را که درباره هر کدام از مسائل متافیزیک گفته اند، تا حدامکان جمع و نقل نماید. معذلک بدون سابقه ذهنی درک مطالب او دشوار خواهد بود. خواننده این کتاب وقتی به خوبی می تواند این مسائل مهم و دقیق و مبهم را درک کند که با جمال از تاریخ فلسفه را می توان توصیه کرد. خواننده ایرانی در چنین مواردی می تواند به کتاب نفیس "سیر حکمت در اروپا" مراجعه نماید.
تفرج صنع مجموعۀ برخی مقالات و گفتوگوهای مطبوعاتی عبدالکریم سروش در موضوعات علم اخلاق، فلسفۀ علم و تکنولوژی و علوم انسانی است. هفتهها و ماههایی که این مصاحبهها انجام میشد و تحریر مییافت، ایامی پر التهاب بود و نام علوم انسانی در مخاطب ناآشنا نفرت و وحشت را با هم بر میانگیخت؛ نفرت از علومی که به صورت علم مینمایند و به واقع علم نیستند و وحشت از دانشهایی که جمعی شعبدهباز برای بندنهادن بر پای مستضعفان و ربودن سرمایۀ ایمان آنان پرداخته و برساختهاند و به امتهای ستمکشیده به تزویر و فریب فروختهاند. غوغای سختی در معاندت و معاضدت این علوم برآورده بودند و از دو طرف کشمکش عنیفی میرفت.
“قصه ی ارباب معرفت” کتابی در حیطه ی عرفان و فلسفه می باشد که دیدگاه ها و طرز نگرش نویسنده را نسبت به موضوعات بیان شده ارائه می دهد. نویسنده ارادت و احترام خاصی را برای بزرگانی هم چون مولوی، ملاصدرا و … قائل بوده و در همین راستا اثر حاضر را به رشته ی تحریر در آورده است. وی در طول محتوای این کتاب، با بهره گیری از علم و مطالعات سرشار خویش، دو اثر معروف “المحجۀ البیضاء فیض شیرازی” و “احیاء علوم الدین ابو حامد غزالی” را با یک دیگر تطبیق داده و با مورد مقایسه قرار دادن آن ها به تفسیر و تحلیل دقیق جزئیات هر یک پرداخته و نتایج حاصل شده را با مخاطب به اشتراک می گذارد. در بخشی دیگر نیز در رابطه با شخصیت هایی نام آوری چون مولانا و غزالی سخن گفته و شیوه، نوع و سبک نگرشی آن ها را تشریح کرده و تفاوت میان صوفی و عالم ظاهر را توصیف می کند. سروش در ادامه، حافظ و مولوی را در مقابل یک دیگر قرار داده و مباحثی ارزشمند را در این رابطه ارائه می نماید. در قسمت های پایانی کتاب نیز به دکتر علی شریعتی و بازسازی فکری دینی اشاراتی نموده و مطالب خواندنی و قابل تاملی را خلق می کند.