اثر حاضر پژوهشی است درباره امپراتوری هخامنشی که آن را پرفسور هاید ماری کخ پژوهشگر آلمانی و استاد ایرانشناسی دانشگاه ماربورگ بر اساس 000/ 30 لوحه تخت جمشید فراهم آورده است .کتاب از پنج بخش تشکیل شده است .گفتار نخستین درباره ((ساتراپهای فرمانروایی هخامنشی)) است که در آن ویژگیها و مشخصات یازده ساتراپ شناسایی و توصیف شده که عبارتاند از : ایلام، ماد(سگریته)، (پورش)، (مکه)، آراخوزیه (درنگینه)، آرییه ،پارت، باختریه (سغد، مرگینه، خوارزمیه)، گنداره، هند، سوریه، شارستانهای دیگر .در بخش دوم شورش گوماته و نخستین پیکارهای داریوش تشریح میشود .بخش سوم با عنوان "درگاه شاه و تاسیسات تخت جمشید" متضمن اطلاعاتی است درباره شاه و عادات او، همچنین وضع درگاه هخامنشی که با آنچه نویسندگان یونانی نوشتهاند تفاوت بسیار دارد .در بخش دیگر :برنامهمندی اپدانه تخت جمشید، کلاههای مادی و دیگر کلاههای باستانی، تحقیقی است درباره ساختمانهای تخت جمشید و تعیین چگونگی ساخت آنها .مباحث یاد شده با رویکردی باستان شناختی و تاریخ فرهنگی توصیف میشود .در پایان کتاب معنی واژههای دشوار و ترجمه آنها آورده شده است .
ر این کتاب که از سوی "اداره کل میراث فرهنگی استان تهران "انتشار یافته تلاش شده جغرافیای تاریخی و محوطههای باستانی و بناهای تاریخی فرهنگی شهرستان "شمیران "(یکی از فرمانداریهای نه گانه تهران)، شامل "لواسان " و "رودبار قصران "به تفصیل و همراه با عکس معرفی گردد .ابتدای کتاب شامل اطلاعاتی است درباره موقعیت و اهمیت جغرافیایی شمیران، تقسیمات کشوری و فرمانداری شمیران، جغرافیای تاریخی و وجه تسمیه رودبار قصران داخل، کوهها و رودها و راههای رودبار قصران، اقوام ساکن در طبرستان قبل از مهاجرت آریاییها، تاریخ رودبار قصران از دوره آشوریها و مادها و هخامنشیان تا دوره قاجار (به ویژه دوره علویان آل بویه، غزنویان، اسماعیلیان، مرعشیان، چلاویان، جلالیان، تیموریان و آل کیا) .سپس آثار باستانی و تاریخی فرهنگی "دشت لار"، "لواسان بزرگ "و "رودبار قصران"، به ترتیب و تفکیک شهرها و روستاهای آنها معرفی شدهاند که عموما شامل محوطههای باستانی، قلعهها، امامزادهها، کاروانسراها، قبرستانها، رباطها، تپههای باستانی، مساجد و حسینیهها، حمامها، کاخها، مناظر طبیعی، باغها و سایر بناهای باستانی تاریخی است . در پایان کتاب فهرست منابع و فهرست محوطهها و بناهای تاریخی فرهنگی شمیران (لواسان و رودبار قصران)، همچنین نقشه موقعیت جغرافیایی آثار یاد شده (نقشه باستان شناسی) آمده است
جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.