مهدی اخوان ثالث و ایلیا ابوماضی از جمله شاعران برجسته ادبیات فارسی و عربی در دوره معاصراند که به شعر اجتماعی ـ سیاسی توجه کرده‌اند. با آن که این دو شاعر در فاصله زمانی حدودا سی سال از یکدیگر می‌زیسته‌اند، به دلیل مشابهت شرایط اجتماعی و حضور آنها در مقاطع حساسی از تاریخ سیاسی ایران و لبنان، مضامین و موضوعات مشترکی در اشعار آنها دیده می‌شود. ابوماضی شاعر دوره استقلال لبنان و تحولات سیاسی و خونریزی‌های داخلی و خارجی بعد از آن است و اخوان شاعری است که بیش از همه شاعران دهه سی و چهل شمسی از تحولات اجتماعی و سیاسی این دوره و خصوصا کودتای 28 مرداد 1332 تاثیر پذیرفته است. ابوماضی و بیش از وی اخوان ثالث، متاثر از شرایط اجتماعی و سیاسی، از مکتب رمانتیسم رویگردان و به مکتب سمبولیسم اجتماعی نزدیک شده اند. نقطه اشتراک دیگر این دو شاعر، تعلق آنها به «دوره گذر» است. آنها پایی در سنت و پایی در دنیای مدرن و تحولات سریع و چشمگیر آن داشته‌اند. همین مساله شعر آنها را از دیدگاه جامعه‌شناسی ادبی متمایز می‌سازد. با تحلیل شعر و اندیشه آنها، به عنوان نخبگان فرهنگی، می‌توان موانع اساسی در تحول جامعه سنتی به مدرن و همچنین، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن را ریشه‌یابی کرد.

منابع مشابه بیشتر ...

6509adc9719c1.jpg

درود بر شادی

علی پریور

در این کتاب سعی شده است عده ای از مشکلات دوران جوانی به صورت تاریخچه های کوتاه شرح داده شود و راه صحیح حل آنها برای حفظ آرامش روان آدمی روشن گردد. باشد که نسل جوان از این همه یاس و ناامیدی نجات یابد و روزگار را قدری با کامرانی و لذت گذراند و زندگی، در حقیقت مجموعه شادیها و لذت ها را در پناه آرامش خاطر واقعی شناسد.

59032b00d43ee.jpg

دیوان غزلیات و فکاهی حسین زبده

مجموعه اشعار حسین زبده به گفته وی بیش از پنج شش هزار بیت و در برگیرنده قصاید و غزلیات، مصایب و حکایات و غیره بود. وی به دلایلی بر آن شد تا این اشعار را در جلدهای جداگانه ای منتشر نماید. کتاب پیش رو جلد اول اشعار زبده و در برگیرنده غزلیات و فکاهیات اوست که در سال 1324 منتشر گردیده است. گویا اجل به حسین زبده مهلت دیگری نداد و کتاب حاضر تنها دیوان بر جای مانده از اوست.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

58e7b2880c7f4.PNG

«مي زياده» تبسمي بر چهره شرق عربي

سیدفضل الله میرقادری

خانم «مي زياده» شاعر و اديب ژرف‌انديش، از نوابغ كم‌نظير در عرصه ادبيات عربي معاصر است. در شهر ناصره فلسطين بدنيا آمد و براي ادامه تحصيل به بيرون رفت. شخصيت فرهنگي او در مصر شكل گرفت. پس از ان، شاعران و اديبان و ناقدان ممتاز به مصاحبت و هم‌نشيني با او افتخار كردند. پس از اينكه در دانشگاه امريكايي بيروت سخنراني كرد، استاد سليم حيدر درباره او گفت: «مي زياده … همواره به عنوان لبخندي بر لبهاي مشرق زمين جاويدان خواهد ماند». اين متفكر و اديب گرانقدر با اينكه از بعضي جهات به فروغ فرخزاد نزديك مي‌‌شود، ولي مشابهي در زبان و ادبيات پارسي ندارد و نزد هموطنان پارسي زبان مشهور نيست. از خصوصيات بارز شعر او، شيرين دانستن درد، پيوند با طبيعت، شوق به ازادگي و اشتياق بسوي مجهولات بر اساس شيوه رومانتيكي است. او به قله‌ها مي‌انديشد و بسوي كمال مطلق حركت مي‌‌كند. در اين نوشتار از همه جنبه‌هاي شعر او به پيوند او با طبيعت اشاره‌اي داريم.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
مقاله
58a4bf46ca45b.PNG

نقد اخلاق‌گرایی در کلیله و دمنه با نیم‌نگاهی به اندیشه‌های ماکیاولی

جواد دهقانیان

کلیله و دمنه به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد داستانی و تعلیمی، نه فقط در ادبیات ایران، بلکه در تاریخ ادبیات جهان از شهرت و اعتبار خاصی برخوردار است. این کتاب برایند تبادلات فرهنگی میان تمدن‌های بزرگ شرق (هند، ایران و اسلام) است. درون‌مایه اصلی کلیله و دمنه اغلب مفاهیم اخلاقی و سیاسی است. این مفاهیم در لایه‌های مختلف (روساخت و زیرساخت) به هم پیوند خورده و اثری پدید آورده است که به سختی می‌توان در آن حد و مرز اخلاق و سیاست را از یکدیگر بازشناخت. با این حال، تأمل و بازنگری در محتوای کلیله و دمنه نشان می‌دهد برخلاف تصور اولیه، جدال تاریخی اخلاق و سیاست در بخش‌های مختلف این اثر جریان دارد. با تقسیم‌بندی کتاب به دو لایه روساخت و زیرساخت می‌توان این جدال را آشکارتر کرد. تعمد نویسنده/ نویسندگان کلیله و دمنه به لزوم تلسط اخلاق بر سیاست باعث شده است هر داستانی به نتایج اخلاقی خاصی منجر شود؛ اما در خلال داستان و به ویژه زیرساخت، شخصیت‌هایی مشاهده می‌شوند که همچون ماکیاولی به اخلاق‌زدایی از سیاست اعتقاد دارند. به همین دلیل، شباهت‌های زیادی میان اندیشه‌های ماکیاولی و درون‌مایه برخی داستان‌ها و شخصیت‌های کلیله و دمنه دیده می‌شود. این مقاله می‌کوشد به نقد اخلاق‌گرایی کلیله و دمنه و همچنین چالش و تضاد میان نظریه‌های اخلاق ـ که اغلب در روساخت جای دارند ـ با رفتارها و کنش‌های فردی و سیاسی ـ زیرساخت ـ بپردازد و در حد امکان علل و نتایج چالش‌های اخلاقی متن را بررسی کند.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی
مقاله