اعترافات روسو، غزالی و آگوستین را میتوان از عالیترین و برجستهترین نمونههای «زندگینامه خودنوشت» به شمار آورد. روسو و آگوستین به خاطرات دوران کودکی خود باز میگردند و شکلگیری بنیانهای شخصیتیشان را تشریح میکنند و سپس، مراحل تربیتی خود و نیز مواردی چون طبیعت، مذهب و مطالعه آثار نویسندگان پیشین را که در زندگی آنها تاثیرگذار بوده است، بررسی میکنند. اما دامنه اعترافات غزالی در «المنقذ من الضلال»، به تجدید نظر علمی و دینی او و روایت شکی که به شناخت بهترین راه وصول به حقیقت منجر میشود، محدود میگردد. از همین منظر میان غزالی و آگوستین ـ برخلاف تفاوت فاحش عصر و محیط آنان از لحاظ مذهب و اجتماع ـ یک نوع شباهت و رابطه پیداست و آن میل طبیعی و ذاتی آن دو بود که به تدریج آنها را از ظواهر و محسوسات به معقولات و فلسفه و سرانجام، به الهیات و عرفان ارتقا داد.
مولف کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: "... شرح غزلها بیشتر بر روش شرح تطبیقی استوار است که در ایران تقریبا بدیع و کم سابقه است. یعنی سعی نگارنده بر این است که بتوانم شرحی تطبیقی با عنایت به هر سه زبان اصلی عالم اسلام عربی و ترکی و فارسی بنگارم ...
طب کنونی جهان از نظر مبانی تاریخی دنباله طب قدیم ایران است و ریشه آن به کتاب قانون ابن سینا می رسد که ترجمه لاتینی آن مدت چندین قرن در دانشگاههای اروپا تدریس می شده است. طب سنتی ایران یک مکتب اصیل پزشکی مستند به یک سلسله اصول و نظرات علمی و متکی به مشاهدات و تجربیات دقیق چند هزارساله است که همواره طی قرون و اعصار مورد تایید عموم پزشکان قدیم ایران و سایر ملل باستانی بوده و مجموعه عقاید مزبور در کلیه متون طبی قدیم ثبت و ضبط شده و آخرین یادگار آن که مهمترین اثر علمی طب سنتی ایران است و در عین حال ارزش جهانی از لحاظ تاریخ پزشکی دارد کتاب قانون ابن سینا می باشد.
ابن فارض از بزرگترین سرایندگان شعر صوفیانه در ادبیات عرب است؛ از طرفی حافظ، خداوندگار غزلهای عاشقانه ـ عارفانه است. موضوع عرفان از لطیفترین و بااهمیتترین موضوعات بشری است و آن، دستیابی به کنه حقیقت و فناشدن در ذات حضرت معشوق است. هدف عرفان و عارف رسیدن به صفای باطن، فانی شدن از صفات رذیله و غرقشدن در دریای حضرت حق از طریق کشف و شهود، و نایلشدن به معرفت حقیقی و اتّحاد با حضرت حق است که اهمیّت این موضوع و شباهتهایی که میان اندیشههای خواجه شیراز و ابن فارض وجود دارد، باعث شد تا نگارنده به بررسی تطبیقی مفهوم عرفانی «فنا» در «دیوان» حافظ و «تائیه» کبری ابن فارض حموی بپردازد.
بررسی تلاقی ادبیات در زبانهای مختلف و روابط پیچیده آن در گذشته و حال و روابط تاریخی آن از حیث تأثیر و تأثر در حوزه های هنری، مکاتب ادبی، جریان های فکری موضوعات، افراد و ... وظیفه اصلی ادبیات تطبیقی است. حوزه فعالیت این نوع ادبیات عوامل انتقال تأثیرات مختلف از ادبیات ملتی به ملت دیگر یعنی نویسنده و کتاب، بررسی گونه های ادبی، بررسی موضوعای ادبی، منابع نویسنده، بررسی جریان های فکری و تأثیر و تأثر آنهاست. نویسنده این کتاب، محمد عبدالسلام کفافی، ابتدا به نظریه ادبیات و سپس به گونه شعر روایی و سیر تحول آن در ادبیات جهانی پرداخته و شعر روایی در ادبیات غرب و ملل اسلامی و تأثیر و تأثر آن در ادب عربی بررسی کرده است. سید حسین سیدی زحمت ترجمه این کتاب ارزشمند را به فارسی بر دوش گرفته است. این کتاب به همت انتشارات آستان قدس رضوی، به نشر در سال 1382 به چاپ رسید.