این کتاب دربرگیرنده مقالات و یادداشتهایی است که نویسنده در زمینه تاریخ، فرهنگ و واژههای ایرانی در روزگار باستان نگاشته است. دقت زیاد و سبک نگارشی ساده و روان از ویژگیهای اصلی این کتاب است. مقالات کتاب تحت این عناوین گرد آمدهاند: تبار ایرانیان، هند و ایرانیان، ایرانویج خاستگاه ایرانیان، ایران، نخستین قبیلههای ایرانی، فلات ایران، نخستین ساکنان فلات ایران، کوچه قبیلههای ایرانی، برخورد ایرانیان و بومیان، اتحاد قبیلههای ایرانی، پیروزی کورش بر لودیا، کورش در بابل، آزادی قوم یهود به فرمان کورش، نقش بالدار کورش، آرماگاه کورش بزرگ، اندرز کورش، درخت، کشاورزی، نوشتههای دژنپشت و گنج شیزیکان، اروند رود، نامهای ایرانی در پیرامون دریای سیاه، سرگذشت واژه گل، در جستجوی راه دریایی، آبراهه سوئز در روایت ابوریحان بیرونی، سنگ نوشتهای گم شده از داریوش، گلو تپه، آذر گشنسب و آناهیت.
جلد هشتم از نامواره دکتر محمود افشار دربرگیرنده بیست و پنج مقاله است که توسط دکتر محمود افشار گردآوری و به کوشش کریم اصفهانیان در سال 1373 منتشر شده است.
جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.
گاتها ـ سرودههای زرتشت ـ نخستین منظومه ایرانی است که از روزگار کهن برجای مانده و در عین حال کهنترین و مقدسترین قسمت اوستاست. اغلب بخشهای گاتها موزن و آهنگین است. این سرودهها که در یسنا جای داده شده، سروده زرتشت و پیروان اوست. گاتها در اصل شامل 17 فصل، 238 قطعه و 896 بیت و 5560 کلمه است. زندهیاد پورداود در این کتاب کوشیده برای هر واژه اوستایی واژهای برگزیند که از همان ریشه باشد. ضمن آنکه برای هر واژه اوستایی، ترجمه، توضیح و آوانگاری مربوط به آن نیز آمده است.
این کتاب بخشی از گفتارهای استاد برجسته و فقید دانشگاه تهران، زندهیاد دکتر بهرام فرهوشی در زمینه اندیشهها و باورهای ایرانیان کهن درباره جهان مینو، زندگی و مرگ و ایزدان و جشنهای آنان است. کتاب به سبب آنکه بیشتر گفتارهایش با جهان مینو پیوستگی دارد، به نام گفتار نخستین آن یعنی «جشن فروردین و رابطه آن با جهان فروری» نام «جهان فروری» به خود گرفته است. جهان فروری، حماسه انسان، جشنهای ایرانی، آیینهای نوروزی، خوان نوروزی، اسطوره سیزدهم فروردین، مهرگان، یلدا، اخلاق در ایران باستان و مرگ عناوین این کتاب را شکل میدهند.