در این سفینه دیباچه رساله ایست موسوم به انیس الارواح در فن موسیقی شامل مطلع و سه مقصد و خاتمه الصلاح، تالیف میرزا ابراهیم بن کاشف الدین محمد یزدی که بنام شاه عباس اول نوشته است. از احوال مولف اطلاعی در دست نیست و ظاهرا وی فرزند کاشف الدین محمد طبیب است. به گفته احمد گلچین معانی، از رساله انیس الارواح نشانی در دست نیست ولی دیباچه آن که در دست است، از آغاز تا انجام براعت استهلال است و مولف در ضمن ادای مطلب، یکصد و سی و چهار فقره از اصطلاحات موسیقی را در کمال هنرمندی بکار گرفته و یا استخدام کرده است و این خود نشانه احاطه کامل وی بر دقایق فن موسیقی است. نگارنده برای احیای این اثر نفیس و کم نظیر فرهنگی از اصطلاحات موسیقی آن تنظیم کرده، با شرح، معنی و شواهد منظوم و ترتیب حروف تهجی به دنبال دیباچه آورده شده تا پژوهندگان در ضمن آنکه نمونه ای از نثر دوره صفوی را مطالعه می کنند معنی هر کلمه را با رجوع به فرهنگ مزبور دریابند.

منابع مشابه بیشتر ...

5f79b40f16e69.png

جامع الالحان؛ خاتمه

عیدالقادر بن غیبی الحافظ المراغی

این کتاب از جمله کتاب‌های مهم درباره موسیقی و نوشته عبدالقادر بن غیبی مراغی است. تألیف این کتاب در سال 799 آغاز شده و در 808 به پایان رسیده است. مؤلف در ابتدا کتاب را برای تعلیم دو پسرش، نورالدین عبدالرحمن و نظام‌الدین عبدالرحیم نوشته، اما در 816 یا 818 آن را در هرات به نام شاهرخ تیموری بازنگاری کرده است. این کتاب که از جمله آثار چهارگانه مراغی در موسیقی است، کامل‌ترین اثر او دانسته شده و حاوی مقدمه‌ای در پنج فصل، دوازده باب سه تا پنج فصلی و خاتمه‌ای در شش فصل است. کتاب حاضر بخش خاتمه را دربر دارد که شامل شش فصل است درباره آداب خنیاگری، 45 مجلس گوناگون و اشعار مناسب هر مجلس، روش ممارست در فن موسیقی، موسیقی مغولی و اسامی کوک‌های مغولی، شرح حال موسیقی‌دانان گذشته و نحوه استفاده از عود برای تهییج شنوندگان.

59edb50c05966.png

سفرنامه دن‌گارسیا د سیلوا فیگوئروا؛ سفیر اسپانیا در دربار شاه عباس اول

دن‌گارسیا د سیلوا فیگوئروا

دن‌گارسیا د سیلوا فیگوئروا نجیب‌زاده‌ای از دودمان فریا است که در سال 1570 میلادی در شهر باداخوث اسپانیا به دنیا آمده است. این مرد در جوانی ندیم فیلیپ دوم پادشاه اسپانیا بود. وی در سال 1614 میلادی و در سن 57سالگی به عنوان سفیر فیلیپ سوم به دربار شاه عباس بزرگ اعزام شد. سفر وی به هند و ایران ده سال به طول انجامید که دقیقا دو سال و هفت روز آن را در ایران گذرانیده و از شهرهای لار، شیراز، اصفهان، کاشان، قم، قزوین و ده‌ها شهرک و دهکده دیگر در این مسیر دیدار کرده است. وی سیاست‌مداری پخته و مردی عالم و دقیق‌النظر است که در سفرنامه خویش وضع جغرافیایی ـ سیاسی و اجتماعی بخشی بزرگ از ایران دوران شاه عباس اول را مورد مطالعه قرار داده و درباره خلقیات آن پادشاه و سیاست و کشورداری‌اش و کیفیت زندگانی طبقات مختلف مردم و آداب و رسوم ایرانیان آن روزگار به اشباع سخن گفته است.