منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک سوم خاک استان گیلان را تشکیل می‌دهد. به استناد منابع و شواهد بسیار، تالش‌ها بازمانده کادوسیان باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل می‌باشند. منطقه تالش جنوبی از غرب به استان اردبیل از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرهای آستارا، لوندویل، چوبر، حویق، لیسار، هشتپر، اسالم، پره سر، رضوانشهر، ماسال و شاندرمن و در استان اردبیل نیز در برخی مناطق شهرستان نمین مانند بخش عنبران و بخش ویلکیج و همچنین بخش خورش رستم و بخش شاهرود در شهرستان خلخال مردم تالش هستند و به زبان تالشی سخن می‌گویند. تالش، سرزمینی که در روزگاران کهن به منطقه وسیعی گفته می‌شد که از شمال با آلبانیای قفقاز، از شرق به دریای کاسپی و از جنوب به اسپیه‌رو یا سپیدرود و از آن به حدود مارلیک یا عمارلوی کنونی می‌رسید و از غرب نیز رشته کوه‌های تالش را دربر می‌گرفت. تالش (کادوسیه) از زمان مادها و در زمان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان، همواره بخش جدایی‌ناپذیر ایران بود. تالش‌ها (کادوسیان) همواره یکی از اصلی‌ترین بخش‌های ارتش ایران را تشکیل می‌دادند. تالش‌ها در نیمه دوم قرن هجدهم بعد از کشته شدن نادرشاه و آغاز هرج و مرج در ایران خودمختاری درونی خود را به دست آوردند و حکومت خوانین تالش را تأسیس کردند و شهر لنکران را به عنوان پایتخت خود انتخاب نمودند. پس از ظهور آغامحمدخان قاجار این خودمختاری از میان رفت. ناگفته نماند که لنکران از دیرباز تا کنون مرکز سکونت تالش‌ها به‌شمار می‌رود. در سال ۱۸۱۳ میلادی با امضای عهدنامه گلستان بخشی از تالش به روسیه پیوست و در سال ۱۸۲۸ میلادی با امضای عهدنامه ترکمن چای این پیوند تصویب و تثبیت گردید و تالش‌ها به دو قسمت تقسیم شدند. یک قسمت آن تحت سلطه روسیه و بخش دیگر آن تحت حاکمیت دولت ایران قرار گرفت.

منابع مشابه بیشتر ...

664211f2846b6.jpg

گیلان‌نامه: مجموعه مقالات گیلان‌شناسی - جلد اول (در زمینه تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان، ادبیات و مردم‌شناسی)

جمعی از نویسندگان

گیلان نامه "مجموعه مقالاتی است در زمینه تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان، ادبیات و مردم‌شناسی منطقه گیلان .این مجموعه شامل مقالاتی است از نویسندگان مختلف با این عناوین "ماکیان در سرزمین گیلان و دیلمستان از محمود پاینده؛ نامهای گیلانی (برای پسران و دختران) از م. پ. جکتاجی؛ دیوان پیر شرفشاه دولابی از عباس حاکی؛ قلیان کوبی از جعفر خمامی زاد؛ گیلان از دیدگاه هنر از جهانگیر سرتیپ پور؛ واژه های گیلکی از سیروس شمیسا؛ دولاب و خشم دو شهر گمشده از علی عبدلی و ....

6640c3086bdd8.jpg

آثار تاریخی شمیران - جلد اول: لواسان و رودبار قصران (جغرافیای تاریخی و معرفی محوطه‌های باستانی و ...)

ناصر پازوکی طرودی

ر این کتاب که از سوی "اداره کل میراث فرهنگی استان تهران "انتشار یافته تلاش شده جغرافیای تاریخی و محوطه‌های باستانی و بناهای تاریخی فرهنگی شهرستان "شمیران "(یکی از فرمانداری‌های نه گانه تهران)، شامل "لواسان " و "رودبار قصران "به تفصیل و همراه با عکس معرفی گردد .ابتدای کتاب شامل اطلاعاتی است درباره موقعیت و اهمیت جغرافیایی شمیران، تقسیمات کشوری و فرمانداری شمیران، جغرافیای تاریخی و وجه تسمیه رودبار قصران داخل، کوه‌ها و رودها و راه‌های رودبار قصران، اقوام ساکن در طبرستان قبل از مهاجرت آریایی‌ها، تاریخ رودبار قصران از دوره آشوری‌ها و مادها و هخامنشیان تا دوره قاجار (به ویژه دوره علویان آل بویه، غزنویان، اسماعیلیان، مرعشیان، چلاویان، جلالیان، تیموریان و آل کیا) .سپس آثار باستانی و تاریخی فرهنگی "دشت لار"، "لواسان بزرگ "و "رودبار قصران"، به ترتیب و تفکیک شهرها و روستاهای آنها معرفی شده‌اند که عموما شامل محوطه‌های باستانی، قلعه‌ها، امامزاده‌ها، کاروان‌سراها، قبرستان‌ها، رباطها، تپه‌های باستانی، مساجد و حسینیه‌ها، حمام‌ها، کاخ‌ها، مناظر طبیعی، باغ‌ها و سایر بناهای باستانی تاریخی است . در پایان کتاب فهرست منابع و فهرست محوطه‌ها و بناهای تاریخی فرهنگی شمیران (لواسان و رودبار قصران)، همچنین نقشه موقعیت جغرافیایی آثار یاد شده (نقشه باستان شناسی) آمده است

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

65c36ee64ed27.jpg

مشاهیر تالش

علی عبدلی

از مجموعه حاضر، شرح حال 61تن از علما، شعرا، مشایخ منتسب به((تالش)) از زمان‌های قدیم تا دوران معاصر، به استناد منابع و متون تاریخی، ادبی و دینی گرد آمده که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از :((اشرف کرگانرودی))، ((اشجع‌الدوله اسالمی))، ((بابا روشندهی))، ((جمال‌الدین گیلانی))، ((شیخ زاهدگیلانی))، ((سلمان پاشا ساسانی))، ((شرفشاه دولایی))، ((صارم‌السلطنه))، ((عبدالقادر گیلانی))، ((فتحعلی‌خان فومنی))، ((کمال‌الدین نقشبندی))، ((محمدباقر شفتی))، ((میرمصطفی‌خان))، ((میرزا ابراهیم)) و ((یونس‌خان)) .صفحات پایانی کتاب به فهرست منابع و ماخذ اختصاص دارد .

شرح حال
کتاب
61a23e6421cc0.png

تالشی ها کیستند

علی عبدلی

در سراسر سرزمین تالش، به‌ویژه در نقاط ییلاقی و نیمه‌ییلاقی، آثار دیه‌ها و شهرها و قلعه‌هایی وجود دارد و گورستان‌های باستانی فراوانی به چشم می‌خورد که بیانگر تمدنی ناشناخته‌اند. بی‌تردید با بررسی آن آثار نه‌تنها ممکن خواهد بود که شناختی از تالش دیرین به دست آید، بلکه ندانسته‌های زیادی از تاریخ و تمدن‌های اولیه ایرانی مکشوف می‌گردد. در این کتاب درباره وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی کوه‌نشینان تالش، زبان تاتی و تالشی، موسیقی، ادبیات، اسطوره‌ها، صنایع دستی و ... تالشی و تالشان نکاتی مطرح شده است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عمومی/ایران شناسی
کتاب