برای بررسی و شناخت واژه بهتر است به مطالعه و ارزیابی تمامی ابعاد مهم و جنبههای زبانشناختی و کاربردی آن پرداخت و به دنبال تعریف خاصی نبود؛ این رویکرد یکی از اهداف اصلی این کتاب بوده است. یکی دیگر از اهداف عمده کتاب، بررسی فرهنگهای لغت موجود و ارائه معیارهای صحیح و کلی برای تدوین فرهنگ عمومی و فرهنگ یکزبانه فارسی است که بتواند فرهنگ لغت را از یک مجموعه کتاب یک یا چندجلدی نفیس که تنها زینتبخش کتابخانههای شخصی یا عمومی لوکس باشد، مرجعی همهجانبه و کارآمد برای نیازهای گوناگون واژگانی کاربران آن تبدیل کند. بنابراین این کتاب به طرح معیارهای همگانی فرهنگنگاری به طور مبسوط و بهویژه فرهنگ عمومی تکزبانه فارسی مبادرت کرده است.
گرچه گویش سبزواری یکی از لهجههای فارسی دری است و سالیان دراز شلاق زبانهای ناهماهنگی چون زبان ترکی، مغولی، عربی و ... را بر شانه خود تحمل کرده و امروزه در قسمت نسبتا وسیعی از خاک ایران تکلم میشود، هرگز نمیتوان آن را از لهجههای دیگر زبان فارسی برتر دانست. وقتی از گویش سبزواری سخن گفته میشود و اختصاصات دستوری یا واژههای آن بررسی میشود، نباید این تصور پیش آید که با یک گویش صددرصد ثابت سروکار داریم و بین افراد مختلفی که با آن گویش تکلم میکنند، وحدت کلمه و لفظ برقرار است. در این کتاب لغات و اصطلاحات گویش سبزواری با شواهدی از اشعار محلی این شهرستان گردآوری شده است.
زرقان شهری باستانی در میانه راه شیراز به تخت جمشید در دامنه کوه زرقان است. زرقان قدیم شامل محلههای بزرگ جولاهگان، میان و لرها و محلههای کوچکتر آخوندها، جهودها و حیدر بود. مجموعه این محلههای درهمفشرده، پشت به کوه داده و دامن تا ابتدای دشت گسترده بود. برجوبارو و دروازههای کوچک و بزرگ شهر را در میان گرفته بود و از گسترش آن پیشگیری میکرد. در این کتاب مجموعه دوهزار مثال، اصطلاح، کنایه، تشبیه و پند و اندرز در لهجه فارسی مردم زرقان فارس گردآوری شده است.
این فرهنگ تخصصی دربرگیرنده اصطلاحات تکنیکی و بسیار متداول در هشت حوزه مختلف زبانشناسی و آمزوش زبان است که عبارتند از: زبانشناسی مقدماتی (شامل آواشناسی، واجشناسی، نحو، واژهشناسی، معناشناسی و ....)؛ دستور زبان انگلیسی (و توصیف ساختارهای آن به شیوه سنتی، ساختگرایی، نقشگرایی، گشتاری، نقشگاهی و نظیر آن)؛ تجزیه و تحلیل گفتمان؛ جامعهشناسی زبان (حاوی گونههای طبقاتی، لهجههای جغرافیایی، زبانهای میانجی، توانش تکلمی، دوزبانگی، دوگویشی، دولهجهای و مانند آن)؛ روانشناسی زبان (دربرگیرنده مسائل فراگیری زبان اول، آموزش زبانهای دوم و خارجی، آموزش زبان برای اهداف ویژه و ....)؛ تدریس مهارتهای زبان؛ شیوهها و روشهای تدریس زبان خارجی؛ آزمون زبان و آمار پایه.
زبانشناسی یا همان مطالعه علمی زبان، رشته نسبتاً جدیدی در دنیاست که امروزه در ایران نیز جای خود را باز کرده است. این کتاب مجموعه تقریباً کاملی از مباحث بنیادی زبانشناسی را دربردارد در پایان هر فصل، پرسشها، موضوعات و پیشنهادهای مورد بحث و منابعی برای مطالعه بیشتر گنجانده شده است تا خواننده میزان درک خود را از مطالب آن فصل بسنجد، آنها را در ذهن خود بپروراند و دانستههای خود را درباره آنها گسترش دهد. و مخاطب پس از مطالعه کتاب، باید احساس کند مطالب بسیاری درباره ساخت درونی زبان (صورت آن) و کاربردهای گوناگون آن در زندگی (نقش آن) میداند و آمادگی طرح سؤالاتی را دارد که با آنچه زبانشناسان متبحر میپرسند، مشابه است.