این نوشتار، بخشی از اثری است که انگلس در نظر داشت در باره «نقش قهر در تاریخ» بنویسد، و متأسفانه ناتمام ماند. در دهه ۱۸۸۰، سوسیال دموکراتها انگلس را ترغیب کردند که فصل پر ارزش «نظریه قهر» از کتاب آنتی دورینگ را برای انتشار به صورتی مستقل به زبان آلمانی تدوین کند. وی عقیده داشت که تجدید نشر آن به تنهایی برای چاپ به زبان آلمانی کافی نیست، بلکه افزودن پیوستی که از لحاظ نظری با تازهترین مراحل تاریخی منطبق باشد، برای آن ضرورت قطعی دارد. *** امروزه قهر عبارت است از ارتش و نیروی دریایی و همانطور که همه میدانیم، هر دو برخلاف منافع ما و به هزینه ما، «بسیار هم گرانقیمتند» امّا، قهر نمیتواند پول درآورد، بلکه، حداکثر میتواند پولی را که ساخته شده است برباید و آن هم زیاد فایدهای ندارد، و باز، همانطور که در مورد میلیاردهای فرانسویدیدیم، این نیز برخلاف منافع ماست و نتیجه چندانی ندارد. بنابراین، پول باید سرانجام از طریق تولید اقتصادی به دست آید و در این صورت باز قهر را آن اوضاع اقتصادی که تأمینکننده وسایل مجهز و کسب ابزار کار آن است، مشخص میکند.
پژوهشی تاریخی در باب آزاد اندیشی و مردم گرایی در ایران که فرهنگ بشری و علمی را در میان ایرانیان بررسی کرده و رفتار بزرگان ایرانی و مردم را در جنبه های مختلف زندگی اجتماعی و سیاسی از جمله رفتار با اسیران، تشکیل حکومت های گوناگون، جنبش ها، قیام ها و نهضت های شکل گرفته و … مورد بحث قرار داده و با نمایاندن چهره و حوادث تاریخی گوناگون، رموز والای انسانی را بیان و راهی به سوی تکامل معنوی گشوده است.
عنوان Politics (سیاست) در لغت به معنای "چیزهای مربوط به پولیس (دولت شهر در یونان باستان" است و منشأ کلمه انگلیسی مدرن سیاست است. سیاست ارسطو به هشت کتاب تقسیم شده است که هر کدام به فصل های بعدی تقسیم می شوند. بخش اول شامل کتاب اول درباره خانواده بخش دوم شامل کتاب دوم درباره نظرات افلاطون و نقد حکومتهای اسپارت و کرت و کارتاژ بخش سوم شامل کتاب سوم درباره قانون اساسی بخش چهارم شامل کتابهای چهارم و پنجم درباره دموکراسی جمهوری و علل انقلابها در حکومتها بخش پنجم شامل کتاب ششم درباره روش تشکیل دموکراسیها و پایداری آنها بخش ششم شامل کتابهای هفتم و هشتم درباره حکومت کمال مطلوب است. ارسطو اساس خانواده را طبق تقسیم بندی روابط مردم با هم قرار داده و قدرت را عامل اصلی این تقسیم بندی میداند. او خواسته را بخشی از خانواده میداند و هنر به دست آوردن خواسته دیگری در خانواده را تدبیر منزل میداند. ارسطو فرقی بین روابط قدرت در حکومت و خانواده نمیبیند. او هر دو را بر اساس روابط قدرت یکسان بررسی کردهاست. او کسی را که در یک شهر از احترام و مناصب حکومت بی بهره باشد همچون بیگانهای میداند که در آن سکونت اختیار کردهاست. ارسطو داوری چند دادرس را که بر حکومت قانون متفق اند بهتر از داوری یک دادرس میداند. او بقای دموکراسی را به کثرت شهروندان وابسته میداند. او سعادت را در درست زیستن میداند. او کار را در زندگی فقط محدود به ارتباط با دیگران نمیداند. در پیش گفتار کتاب سیاست اشاره به ناپیوستگی مطالب آن شدهاست. حمید عنایت این کتاب را مانند کتاب مثنوی معنوی مولانا دانسته چون ارسطو کتاب سیاست را از گفتارهای گوناگونی فراهم کرده و به نظر مترجم قصد او گردآوردن آنها در یک مجموعه نبودهاست. حمید عنایت در پیش گفتار کتاب سیاست اهمیت آن را در دو مورد میداند: یکی آن که روح فلسفه پیشرو زمان ارسطو را منعکس میکند و دیگر آن که سرچشمه اصلی اندیشههایی است که تا پایان قرون وسطی بر فلسفه سیاسی غرب اثر گذاشت.