کتابخانه مجازی ادبیات

از زمانی که انسان تمدن خود را آغاز نهاد و نوشتن آموخت و خواست که از گذشته خود مطلع باشد و آیندگان را از حال خود و گذشتگان خویش باخبر سازد، به نگارش سرگذشت طولانی بشریت و نمایاندن تمدنهای بشری پرداخت، این اصل را احساس کرد که نیاز به مشخص کردن زمان وقایع و حوادث بر تمام مسائل برتری دارد... در بخشی از این کتاب گفتارهای ما اختصاص دارد به بیان و توضیح چگونگی آشنایی انسان به این قبیل قضایا و حل مسائل مربوط به آن و کشف رموز طبیعت و استفاده از آنها جهت اختراع تقویم. در بخشی دیگر از این کتاب گفتار ما در خصوص تقویمهایی است که به این منظور از قدیم الایام در عرصه گیتی در میان و اقوام و صاحبان ادیان پیدا شده اند و بیان خصوصیات فرهنگی و جنبه های دینی و قومی آنها منظور نظر می باشد. در بخشی دیگر از کتاب از اصول و قواعد استخراج تقویمها سخن رفته است، این امر اگرچه به طور اجمال و به صورت اختصار بیان شده است ولی خالی از فایده نخواهد بود زیرا کتابها و آثاری که از اصول استخراج تقویمها سخن می گویند متاسفانه هنوز در قفسه های کتابخانه ها خاک می خورند کمی آشنایان به علم نجوم و بی توجهی که از زمانهای قبل به این علم شده است علاقمندان را مایوس ساخته و تلاش آنان به جایی نمی رسد ....

نویسنده این کتاب دکتر آلبرت نصری استاد فلسفه دانشگاه بیروت است . این کتاب مشتمل است بر تجزیه و تحلیل نظریات ابن خلدون درباره فلسفه اجتماع و قوانین حاکم بر آن .

طبقات ناصری منهاج الدین سراج جوزجانی به تاریخ سلسله‌های اسلامی، سلسله غوریان هند و جانشینان آنان و دوره مغول ایران می پردازد. این اثر که مهمترین منبع تاریخی اوایل دوره اسلامی هند به شمار می آید، در سال 657 هجری نگارش شد. منهاج سراج در نگارش طبقات ناصری از کتب تاریخی دیگری چون تاریخ بیهقی، تاریخ ناصری، قانون مسعودی، قصص الثانی، تاریخ یمینی و ... استفاده کرده است. کتاب پیش رو با تصحیح محمد عبدالله چغتائی و مقدمه ای در شرح حال مولف به زبان اردو، مشتمل بر طبقات یازدهم تا بیست و دوم این اثر است. تاریخ سبکتکین، سلجوقیه، سنجریه، ملوک ‌نیمروز و سیستان، ملوک ‌کرد، خوارزمیه، ملوک غور، سلاطین شنسبیه و طهارستان و بامیان، ذکر سلاطین غزنین، سلاطین هند در مغرب و سلاطین و ملوک شمسیه هند عناوین این کتاب را تشکیل می دهند.

طبقات ناصری یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین کتب تاریخی زبان پارسی است که تقریبا هفت قرن پیش از این توسط یکی از دانشمندان خبیر خراسان به نام قاضی سراج منهاج جوزجانی در دهلی نوشته شده است. طبقات ناصری میراث مشترک تاریخی و فرهنگی ایران و افغانستان و در نگاهی وسیع‌تر حتی پاکستان و هندوستان است، زیرا حاوی قسمت مهمی از تاریخ گذشته این کشورها است و مهم‌ترین مآخذ درباره تاریخ اوایل دوره اسلامی هند نیز محسوب می‌شود. مؤلف کتاب جوزجانی در ایام خدمت نزد ناصرالدین محمود کتاب طبقات ناصری را در حدود سال های 655 ـ 658 هـ. ق به نام وی تألیف کرد. کتاب حاوی اخبار انبیاء و پادشاهان و خلفای اسلام و سلاطین عرب و عجم تا زمان مؤلف است و آن را بر اساس طبقات مختلف تقسیم کرده و با تاریخ مغول خاتمه می‌یابد. بخش اعظم کتاب طبقات ناصری به تاریخ غوریان و سلاطین هندو شمسیه که در واقع بندگان سلاطین غوری بودند، اختصاص دارد که در طبقات هفدهم تا بیست و دوم به ذکر آنان پرداخته است. در قرن ششم هجری غوریان تنها سلاطین مستقل و نیرومند بخش شرقی قلمروی خلافت محسوب می‌شدند و منهاج سراج که در دامان این خاندان پرورش یافته بود، علاقه خاصی نسبت به آنها ابراز می‌دارد. در واقع اهمیت کتاب طبقات ناصری نیز بیشتر از لحاظ تاریخ غوریان و ملوک هند و چگونگی هجوم مغول و ویرانگری‌های آنان است که غالبا مؤلف شاهد عینی بوده و یا از قول منابع معتبر تاریخی و افراد موثق و معتبر به نقل آن پرداخته است.