کتابخانه مجازی ادبیات

محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.

سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.

این کتاب در نوزده فصل درباره تاریخ عمومی به نگارش درآمده و در آن از این موضوعات سخن رفته است: نتایج کنگره وین و اتحاد مقدس، تاریخ فرانسه، انقلاب‌های سال 1848 در اروپا، اوضاع انگلیس در قرن نوزدهم، مسئله شرق، ایجاد وحدت ایتالیا، ایجاد وحدت آلمان، مستعمرات اروپائیان در آفریقا و آسیا، ترقیات سریع آلمان، اوضاع روسیه در قرن نوزدهم، اوضاع اتریش، اوضاع ژاپن در قرن نوزدهم و بیستم و .... .

با آنکه انسان‌های تاریخی در طول تاریخ از پیچ‌وخم‌های بسیار گذشته و فرازو‌نشیب‌های فراوانی را پشت سر نهاده‌اند،اما هرگز مانند دو قرن معاصر دچار تحولات عمیق تاریخی نشده‌اند؛ بنابراین به‌جرئت می‌توان گفت بشر در قرون معاصر باب نوینی را در تاریخ خود گشوده و فصولی را بر آن اضافه نموده که در هیچ‌یک از ادوار تاریخ نمونه آن مشاهده نشده است. کتاب «تاریخ دول معظم» که با روش جدید تاریخ‌نگاری و رعایت اصول فنی به صورتی کاملا مستند نوشته شده است، هیچ نکته‌ای را از نظر دور نداشته و هرگز واقعه‌ای را به فراموشی نسپرده و زنده‌یاد شمیم با صداقت کامل و حفظ امانت آن را ارائه داده است. خواننده از همان آغاز که با کتاب همراه می‌شود، گام به گام حوادث را تعقیب می‌کند و سیاست جهانی دول معظم را دنبال می‌نماید و چنان بر قضایا اشراف می‌یابد که گویی خویش را در صحنه می‌بیند و با وقایع جهان پیش از شروع جنگ جهانی اول تا حوادث غیرمنتظره پس از جنگ جهانی دوم همراه است. این کتاب که وقایع دول معظم از 1919 ميلادی تا 1947 ميلادی را بررسی کرده، جلد اول آن شامل تاريخ فرانسه، آلمان، انگلستان و ايتاليا و جلد دوم شامل تاريخ شوروی، ممالك متحده امريكا، چين، ژاپن و پيمان‌های صلح می‌باشد.