مولف کتاب در مقدمه در مورد موضوع کتاب می گوید: ... به بغداد آمده در مدرسه مسجد حضرت شیخ ابی محمد محیی الدین عبدالقادر گیلانی مستقر شدم، و در آنجا آرامش خاطر برایم دست داد، و کتب مفیده در این موضوع مانند: وفیات ابن خلکان، طبقات سبکی، طبقات اشنوی، اعلام زرکلی، کامل ابن اثیر و تاریخ ابن خلدون، و بسیاری دیگر از کتب مناسب را جمع کردم. سپس به ثبت و ضبط ترجمه احوال علمای کرد تا آنجا که برایم مقدور بود با استفاده از کتابهای نامبرده و کتب دیگر مانند: کشف الظنون و هدایه العرفان و معجم المولفین اثر مورخ عمررضا کحاله، و عنوان المجد اثر ابراهیم فصیح حیدری، و رسالات متعدده دیگر مانند رساله مساجد سلیمانی نوشته مرحوم شیخ محمد قزلجی و رساله شیخ معروف نودهی اثر قاضی شیخ محمد خال، و دیگر رسالات معتبره و قابل اعتماد اقدام کردم. در این تالیف من شیوه مورخین یعنی شروع نام علمای مورد نظر را به ترتیب حروف هجا (الفبا) پیش گرفتم، و زمان تقدم و تاخر ایشان را در نظر نگرفتم و چه بسا به مرجعی که ترجمه را از آنجا به دست آورده ام تصریح نموده ام.
جای افسوس است که ما از حیات مرحوم میرزاآقاخان کرمانی و تشبئات و عملیات سیاسی او چیز زیادی در دست نداریم جز آنچه چندین مولف از روی یکدیگر با فرق های جزئی استنساخ کرده و هیچ چیز تازه ای تتبع ننموده اند. بنابراین بهتر آن می دانیم که بجای اینکه در این تذکر سی ساله دوباره به نقل همان عبارات اکتفا کنیم به تشریح و تدقیق نظریات و افکار سیاسی و اجتماعی او داخل شده و بسیاری از مسایل را که در حق او تاریک است روشن نماییم. میرزا آقاخان از حیث سرنوشت نویسندگی خیلی شبیه به خیام است که آثارش بواسطه بغض و نفرت مخالفین متروک و بدون مطالعه آنها با تیر اتهامات به جهل و نادانی منسوب شده است. ولی همانطور که اینک پس از شش هفت قرن خیام میرود جای خود را در ادبیات و فلسفه مشرق و مغرب باز کند میرزاآقاخان هم روز به روز مشهورتذ می شود و یکی بعد از دیگری آثار و تالیفاتش به طبع میرسد و کم کم همان طبقات منوره که با او مخالف بودند مجبورند در اطراف او قلمفرسایی کنند...
جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.