جلال آل احمد از نویسندگان تأثیرگذار در ادبیات ایران است که داستان برای او دستاویز بیان اندیشهها و دغدغههای اجتماعی است. آل احمد در داستان «بچه مردم»، برشی کوتاه از زندگی زن ایرانی و رنج و اندوه او را نشان میدهد. در واقع داستان، اعتراض نویسنده به وضع موجود است. نظریهها و مکاتب ادبی این امکان را پدید میآورند که آثار ادبی را از زاویه دیدهای مختلف مورد مطالعه و تحلیل قرار دهیم. مطالعه داستان«بچه مردم»، مطابق «نظریه ایدئولوژی» آلتوسر (Altusser)، اندیشمند فرانسوی، میتواند خوانشی نو از این داستان باشد. آلتوسر مانند سایر مارکسیستها، اقتصاد را اصل و اساس جامعه بشری میداند. در داستان «بچه مردم» مطابق نظریه آلتوسر، مشکلات زن در اساس به فقر برمیگردد. فقر اقتصادی و فرهنگی سبب میشود که او پس از چالشها و کشمکشهای عاطفی، فرزندش را در میدان شاه رها کند. زن در جدال بین محبت مادری و مشکلات اقتصادی، در نهایت با قدم برداشتن در مسیر ایدئولوژیهای حاکم، مهر مادری را قربانی میکند و اینگونه چهره کریه فقر اجتماعی و فرهنگی رخ مینماید.
جلال آل احمد از جمله متفکران نادری است که مرام و کلامش ملهم از فرهنگ ملی و مذهبی ایرانیان و جهت جهد و جهادش سوقدادن آنان به سوی استقلال سیاسی و فرهنگی و اقتصادی است. جلال در مقطعی میزیست و روالی را برای ارائه کارهایش برگزیده بود که برای رسانیدن پیام و وانهادن بار مسئولیت از دوش به اجبار در زیر لواها و لفافههای مختلف مینوشت؛ گاهی به صورت داستان، گاهی به صورت نقد و گاهی سفرنامه. در این کتاب نویسنده کوشیده تمامی اشارات و تنبیهات و وصایای او که به شکل پراکنده در موضوع «فرهنگ و هنر و ادب» به نگارش درآمده، جمعآوری کند. این فرهنگ شامل دقیقترین و بیغرضانهترین تعریفها درباره رشتههای هنری نظیر نقاشی، معماری، موسیقی، سینما، تئاتر و درباره رشتههای فرهنگی و ادبی نظیر تاریخ، شعر، عرفان، تصوف و .... و در ضمن اظهارنظرهای جامع و قاطع درباره هنرمندان و ادیبان است.
جلال آل احمد از جمله متفکران نادری است که مرام و کلامش ملهم از فرهنگ ملی و مذهبی ایرانیان و جهت جهد و جهادش سوقدادن آنان به سوی استقلال سیاسی و فرهنگی و اقتصادی است. جلال در مقطعی میزیست و روالی را برای ارائه کارهایش برگزیده بود که برای رسانیدن پیام و وانهادن بار مسئولیت از دوش به اجبار در زیر لواها و لفافههای مختلف مینوشت؛ گاهی به صورت داستان، گاهی به صورت نقد و گاهی سفرنامه. در این کتاب نویسنده کوشیده تمامی اشارات و تنبیهات و وصایای او که به شکل پراکنده در موضوع «سیاست» به نگارش درآمده، جمعآوری کند.
با شروع جنگ تحمیلی فضای شعر بسیاری از شاعران تغییر یافت. شعر به سنگرها رفت و جنگ و جبهه و شهادت مضمون اصلی بسیاری از گویندگان شد. در این برهه، روح حماسه و عرفان درهم آمیخت و شعرا با سرودن غزلهای حماسی - عرفانی مجاهدتها و دلاوریهای ملت ایران را به تصویر کشیدند. غلام رضا رحمدل از جمله شاعران متعهد گیلانی است که جبهه را به شعر کشاند. وی در سرودن اشعار پایداری مهارت خاصی دارد. در اشعار وی، شهادت و ایثارگری از جایگاه ویژهای برخوردار است. این نوشتار به بررسی سرودههای شاعر در دو کتاب «از زمزمه تا فریاد» و «ما ایستادهایم» میپردازد. مطالعه این دو کتاب، تسلط شاعر را در کاربرد اوزان و قوالب شعری و نیز نوآوریهای وی را در خلق تصاویر زیبا و بدیع از حماسه پایداری ملت ایران به خوبی نشان میدهد. رحمدل در تصویر رشادتها و ازخودگذشتگیهای ملت ایران از اسوههای مذهبی و ملی در شعر خویش بهره جسته و مخاطبان خود را به پیروی از اسوههای مقاومت ترغیب نموده است. گزینش واژههای مناسب، ساختن ترکیبات نو و انتخاب وزن و قافیه متناسب با موضوع شعر به شعر رحمدل انسجام و روانی خاصی داده است.