کتابخانه مجازی ادبیات

دیوان جام احمدی کتابی است منظوم از رشحات بحر حقایق کلام مجید ربابی و سررشته الفاظش متصل است به منبع معانی. مولانا محمدباقر طاهری (1270-1331 شمسی) مدتی از زندگانی خویش را به تجارت و زمانی را به ریاضت و دیدار علمای دین و عرفان گذراند. دیوان پیش رو که به حقایق شریعت، طریقت و حقیقت می پردازد، 19 قصیده، 249 غزل، ساقی نامه ای متشکل از بزم نامه، لوح و قلم نامه، ساقی نامه، جام نامه، وصیت نامه، گله نامه، شکرنامه، نامه طور و نور، مدح نامه، طرب نامه، توبه نامه و سوگندنامه، 4 ترجیع بند و 308 رباعی را دربرمی گیرد. این دیوان که به کوشش سیدمحمد میرکاظمی فراهم گردیده است، در سال 1351 در اختیار علاقمندان قرار گرفت.

یکی از پژوهشهایی که باید در هند، سرزمین دیرینه زبان و ادب فارسی انجام پذیرد، تالیف و تدوین تاریخ ادبیات فارسی هند است. شکی نیست که برای تدوین تاریخ ادبیات فارسی هند قدم نخست آنست که این مخطوطات معرفی و تصحیح گردد و در معرض مطالعه و نقد اهل تحقیق قرار گیرد. دکتر اختر مهدی درباره شاه اجمل اله آبادی یکی از شعرای زادگاه خود اله آباد تحقیقی مفید انجام داده‌اند و ضمن شناساندن تاریخ فرهنگی آن سامان و سهم اله آباد در تحول زبان و ادب فارسی شاه اجمل و نمونه های شعر او را نیز معرفی کرده‌اند.

محمد طالب آملی (زادهٔ ۹۹۴ در شهرستان آمل – درگذشتهٔ ۱۰۳۶ هجری قمری در لاهور) از شاعران بزرگ پارسی‌گوی سدهٔ یازدهم قمری است. او در ریاضیات، نجوم، حکمت و عرفان دستی قوی داشته و یکی از تواناترین شاعران سبک هندی است. طالب آملی پس از شاعرانی چون فردوسی و خیام، سومین شاعر از نظر تعداد ابیات شعری میان شاعران ایرانی لقب گرفته است. طالب آملی در ایران کمتر از شاعران بزرگ دیگر مورد توجه قرار گرفته است و خود نیز در زمان حیات در غربت به سر می‌برد و از این‌رو او را شاعری مظلوم و غم‌دیده می‌نامند. طالب در اشعار خود صراحتاً به روستایی‌بودن خویش اشاره کرده است.

عبدالعزیز بن منصور (درگذشته 432 هجری) مشهور به عسجدی مروزی از شاعران دربار سلطان محمود غزنوی بود. از اشعار او جز چند قصیده و مقداری اشعار پراکنده چیزی باقی نمانده که بخش قابل توجهی از آنها در هجو و مدح است. تمایز عسجدی از دیگر مدیحه ‌سرایان دربار غزنوی این است که طبیعت و اجتماع کمتر فدای ممدوح می ‌شوند. دلیل عمده شهرت او نیز قصیده ای است که به عنوان شاهد صنعت تکریر در تذکره‌ها و کتاب‌های بدیع مکرر نقل شده است. کتاب حاضر به تصحیح سید محمد طاهری شهاب با مقدمه ای از سعید نفیسی، شرح حال و آثار عسجدی و نظریه ایرج افشار در خصوص شاعر آغاز می شود. مجموعه اشعار عسجدی از قصاید، غزلیات، قطعات، رباعیات، مثنوی و ابیات منفرد تشکیل می شود و به کوشش مصحح از تذکره ها و جنگهای ادبی گردآوری شده است. این اثر در سال 1348 توسط انتشارات ابن سینا در دسترس علاقمندان شعر و ادب فارسی قرار گرفت.