هذا الجزء الرابع من تاریخ الأدب العربی خاص بالعصر العباسی الثانی، و قد تناولت فیه الحیاة السیاسیة و ما حدث فیها من تحول مقالید الحکم من أیدی الفرس إلی أیدی الترک.
عصر اوستایی، باستانی ترین عصر زبان و ادبیات ایران است که تخمینا در هزار یا یکهزار و پانصد سال پیش از میلاد مسیح آغاز گشت و آنچه از این عصر بدست ما رسیده است منحصر به نوشته اوستاست. در آغاز این عصر تیره های آریایی هند و ایران نزدیک بهم زندگی میکردند وگرچه در لهجه مختلف سخن می گفتند ولی به سخن یکدیگر آشنا بودند و قهرمانان مشترک داشتند رسوم و عبادت هم یکسان بود. ایزدان شان زمین و آسمان و مظاهر طبیعت و برخی ستارگان بودند. اینها را "دیوا" می نامیدند بهترین و باستانترین نمونه شعر این عصر را در سروده های گاتا و فصیح ترین نثر را در عبارت وندیداد می یابیم...
کتاب تاریخ ادبیات ویژه دوره دوم دبیرستان شامل دو بخش تاریخ ادبیات قبل از اسلام و ادبیات بعد از اسلام است. این کتاب تالیف محمد جواد تربتی است که درسال 1331 توسط کتابفروشی و چاپخانه علی اکبر علمی منتشر شده است
این کتاب در واقع شیوهنامهای است درباره چگونگی انجام تحقیقات ادبی و روشهای تدوین یک پژوهشنامه. نویسنده که خود صاحب آثاری معتبر در زمینه ادبیات و نقد ادبی است، در چهار بخش اصلی این کتاب به تعریف پژوهش ادبی، معرفی شیوههای گوناگون تحقیق، چگونگی برخورد با متون کهن و روش استفاده از منابع پرداخته است. در معرفی روشهای تحقیق، ابتدا شیوه قدما یعنی راویان شعر و حدیث توضیح داده شده و سپس به تفصیل از رویکردهای امروزی تحقیق و شیوههای نقد سنت بوو، لانسون، کنت برک و دیگران سخن به میان آمده و دیدگاههای مختلفی که میتوان از منظر آنها به یک اثر ادبی نگاه کرد، بررسی شده است. فصولی نیز به تحقیقات ادبی با گرایشهای جامعهشناختی، روانشناختی، زیباییشناختی و .... پرداخته و با معرفی منتقدان صاحبنام و شیوههای هر یک، نمونههایی گویا از کار آنان به دست داده است.
مضمون کتاب به طور عام نقد و تاریخ ادبیات عربی و به طور خاص بررسی سبکهای شعر عربی از حیث هنر و صنعت شعری است که از آغاز تا پایان عصر عثمانی را در بر میگیرد