کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب حاضر مشتمل بر دو گفتار به زبان فرانسوی، به خامه توانای استادان گرامی دکتر صفا و لیوه روسای محترم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و استراسبورگ و یک مقدمه از نویسنده در معرفی کامل نسخه خطی کتابخانه ملی و دانشگاهی استراسبورگ و شرح یکصد و شصت و هشت بیت از مثنوی گلشن راز که متاسفانه شارح عارف آن تاکنون ناشناخته مانده است. و در آخر تعلیقاتی که برای حل مشکلات و توضیح و تعریف لغات و مصطلحات عرفانی و فلسفی به کوشش نویسنده فراهم گردیده است.

این کتاب اشعار فارسی سیدجعفر موسوی حاوی الف) دو مثنوی در بحر خفیف-مخبون محذوف-یکی تحت عنوان (حدیث نفس) شامل موضوعات مختلف در حدود (1723) بیت، و دیگری (بالاخانه غمها) که از نوشته نویسنده معروف (مصطفی لطفی منفلوطی مصری) برداشته شده است و در حدود (303) بیت می باشد. ب) غزلیات ج) متفرقات د) قطعات

از زمان قدیم درباره شاهنامه فردوسی کتاب‌های مختلفی از جمله فرهنگ لغات شاهنامه نوشته شده است؛ یکی از این کتاب‌های معروف، «فرهنگ لغات شاهنامه» عبدالقادر بغدادی است که تا روزگار کنونی حفظ شده است. وی این کتاب را در اواسط قرن یازدهم هجری قمری به زبان ترکی استانبولی به رشته تحریر درآورده است. این فرهنگ را یکی از جامع‌ترین فرهنگ لغات شاهنامه موجود در جهان دانسته‌اند. مجموع مدخل‌های این اثر بالغ بر 1598 فقره است که با احتساب واژه‌هایی که به مناسبت‌های مختلف ذیل برخی از مدخل‌ها وجود دارد، می‌توان تعداد واژه‌ها را بسیار بیشتر از این مقدار دانست. نویسنده بعد از انتخاب واژه فارسی، معادل ترکی‌اش را آورده و سپس مثال‌های لازم را ذکر کرده است.

مولف در این کتاب (ادبیات ترک) ادبیات دیوانی ترک را به محک نقد زده و بر نکته‌هایی از آن ادبیات دست گذاشته است که ادبیات ایران و عرب هم نمی‌تواند در بر بگیرد چرا که ادبیات دیوانی اصطلاحا به آن شاخه از ادبیات اطلاق شده است که بعد از قرن پنجم هجری تحت نفوذ ادبیات ایران و عرب، مخصوصا قوالب شعری، مضامین، عروض، صور خیال و لغات و ترکیبات ادب ایرانی پایه‌گذاری شده و از قرن هفتم هجری به بعد رواج پیدا کرده و در قرن دهم هجری به اوج خود رسیده است و در قرن نوزدهم با پیدا شدن ادبیات تنظیمات تقریبا از میان رفته است. بسیاری از مطالب عنوان شده در این کتاب با آنکه در نقد و بررسی ادبیات ترکیه است، اما مصداق بسیاری از آرای مولف در ادب فارسی را هم شامل می‌شود.