طعن یا آیرونی یک آرایه ادبی و نوعِ خاصی از بیان دوپهلو است که با ایهام و ابهام متفاوت است. این آرایه در آثار مهدی اخوان ثالث جلوهای خاص دارد و میتواند در شمار ویژگیهای سبکی او به شمار رود. هرچند آیرونی در ادبیات فارسی پرکاربرد است، منتقدان کمتر به آن توجه نشان دادهاند. در مقاله حاضر انواع آیرونی و مظاهر آن در شعر مهدی اخوان ثالث بررسی میشود.
در این مقاله ـ به منظور نشان دادن یکی دیگر از ابعاد برجسته شعر اخوان ـ به بررسی بازتاب و تأثیر سمبولهای شعری او در آثار سه تن از برجستهترین پیروانش یعنی: شفیعی کدکنی، اسماعیل خویی و نعمت میرزازاده پرداخته شده است که هر سه تجربههای شعری موفقی در حوزه ادب مقاومت داشتهاند.
مهدی اخوان ثالث شاعر پرآوازه و موسیقیپژوه ایرانی است. تخلص وی «م. امید» در اشعارش بود. اخوان ثالث در شعر کلاسیک ایران توانمند بود. وی به شعر نو گرایید و آثاری دلپذیر در هر دو نوع شعر به جای نهاده است. همچنین او آشنا به نوازندگی تار و مقامهای موسیقیایی بوده است. این کتاب دربردارنده چهار مقاله از او در حوزههای مختلف نقد ادبی و شعر است با این عناوین: داوری و شناخت؛ گشتوگذارها؛ در کتابخانه کوچک من؛ و گاهی فکر کردهام.
فضولی فرزند زمانهای آشوبزده و آکنده از تضادها است، برآمده در عراق قرن دهم که از چنگ بسی متصرفان بازرسته و هنوز به دام بسی دیگر باید گرفتار آید. سرزمین بیداد، سرزمین حماسه و افتخار، سرزمین دربارهای پرشکوه و شاهان افسانهای، کالبدی که بسا خونهای ناهمگون بشری در آن میجوشد، از یکدیگر برمیآید و باز در یکدیگر فرو میریزد. در این کتاب زندگی و شعر محمد فضولی شاعر قرن دهم بررسی و تبیین شده است.
آينه از نمادهاي ريشهدار در ادبيات جهان است. در زبان سقراط، هنر آينهاي است كه جهان عيني را منعكس ميكند. در طول تاريخ نيز آينه در زبان هنر اين خاصيت را داشته است، در مقاله حاضر حضور نمادين آينه از ديرزمان تا شعر مولانا بررسي ميشود. بخشي از سخن نيز درباره چنگ، آن ساز معروف است و از نقش همپايه آينه و چنگ هم در جاي خود و در پايان مقاله سخن گفته شده است.