در این مقاله کوشیده شده است اسطوره ایرانی سیاوش با اسطوره اسکاندیناوی بالدر به طور تطبیقی بررسی شود. برای چنین پژوهشی دیگر شخصیت‌های این دو داستان، یعنی لوکی و افراسیاب نیز که شباهت‌های کارکردی بسیاری از خود نشان می‌دهند، در بافت داستان در نظر گرفته شده‌اند. نشان دادن همسانی‌ها و تفاوت‌های این شخصیت‌ها در داستان ایرانی برگرفته از بیت‌های شاهنامه است که در برخی از نمونه‌ها در ظاهر چیزی باز نمی‌یابند و تنها با تحلیل و تفسیر آنها می‌توان به بن‌مایه‌های اسطوره‌ای دست یافت. در آخر نویسنده مقاله نشان داده است که هم بالدر و هم سیاوش نمادهای ایزد گیاهی هستند که در اصل می‌توانند متعلق به الگوی بسیار کهن‌تر هندواروپایی باشند.

منابع مشابه بیشتر ...

64d2447b34ebe.jpg

معمای شاهنامه - جلد اول (باستان شناسی و داستان شناسی شاهنامه)

سیامک وکیلی

ویژگی اصلی این پژوهش، کنکاش باستان‌شناسانه و روان‌شناسانه درباره‌ی شخصیت‌ها و فضای اجتماعی و سیاسی داستان‌های "شاهنامه" است. به باور نگارنده: "شاهنامه دارای دو بخش است که به طور کامل با هم تفاوت دارند. ویژگی‌های ساختی، زبان شناسی، جهان‌بینی و مانند این‌ها در هر دو بخش چنان ناهماهنگ و ناهمخوانند که می‌توان گفت دارای دو اندیشه، دو استعداد، و دو پسند جداگانه و نایکدست‌اند. برای نمونه در یک بخش سستی و ناپایداری جهان، بنیان جهان‌بینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیاده‌خواهی اساس جهان‌بینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیاده‌خواهی اساس جهان‌بینی نویسنده را می‌سازد؛ ..... بر این اساس می‌توان شاهنامه را بر دو بخش جداگانه بخش‌بندی کرد بخش نخست از آغاز شاهنامه تا پایان شاهنشاهی (= امپراتوری) کیخسرو به همراه داستان رستم و اسفندیار است که شاهنامه‌ی اصلی نامیده می‌شود و بخش دوم از آغاز پادشاهی لهراسب تا پایان شاهنامه (بدون داستان رستم و اسفندیار) است که آن را شاهنامه افزوده نام نهاده‌ایم. شاهنامه‌ی افزوده نوشته‌ی فردوسی است؛ اما شاهنامه‌ی اصلی نویسنده‌ی دیگری دارد که باید برای یافتن نامش در تاریخ و تاریخ ادبیات کاوش کرد. کتابی که پیش رو دارید کوشیده تا این نظر را که کل شاهنامه نوشته‌ی یک تن نیست به اثبات برساند".

64a56706a9b58.jpg

فرهنگ اساطیر یونان

ف. ژیران

کتاب اساطیر یونان اثری است از ف. ژیران به ترجمه دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور و چاپ انتشارات مکتوب. کتاب حاضر به معرفی اسطوره های یونانی که موجوداتی فرازمینی با ویژگی های شگفت آور بودند می پردازد و تحلیلی از تاثیراتی که این اسطوره ها بر فرهنگ بشری و ادب و هنر یونان و جهان برجای گذاشته اند ارائه می دهد. “اساطیر یونان” مطالبی درباره چگونگی پیدایش ایزدان و اطلاعاتی پیرامون ایزدان زمین، ایزدان قهرمان و اسطوره هایی چون آتنا، هرا، آپولن، هرمس، آرس، آفرودیت، پوزئیدون، ایزدبانوی جهان زیرین و… در اختیار می گذارد و داستان ها و افسانه هایی را که پیرامون آن ها وجود دارد ارائه می دهد.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

56bf9f06bcc3f.PNG

ساختار تغذيه در اسطوره مشي و مشيانه بر اساس متون زبان‌هاي باستاني ايران

بهار مختاریان

در اين مقاله، اسطوره ايراني نخستين جفت انسان، مشي و مشيانه، بررسي و نقش تغذيه در اين اسطوره در شکل‌گيري فرهنگ و ارزش‌گذاري مربوط به آن توضيح داده مي‌شود. با مطابقه صورت‌هاي مختلف، نشان مي‌دهيم که صورت آرماني تغذيه، در فرهنگ ايران پيش از اسلام، تغذيه گياهي و صورت متقابل و اسفل آن تغذيه گوشتي است. واسطه‌اي که ميان اين دو صورت متضاد در نظر گرفته شده است، تغذيه با شير و تخم مرغ است که نه غذايي گياهي‌اند نه غذايي گوشتي. بررسي منطقي که اين اسطوره در شکل دادن اين روند به کار مي‌گيرد هدف مقاله است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون فرهنگ و تمدن/اسطوره و فرهنگ
مقاله
5681a19f50be5.PNG

خاستگاه اسطوره‌ای نام سیاوش

بهار مختاریان

ریشه نام سیاوش با دو جنبه معنایی ارتباط دارد: اـ اسب سیاه، 2ـ درخت سیاه. اینکه چرا این دو معنا با نام سیاوش مرتبط‌‌‌اند به باورهای باز می‌گردد. در این نوشته از اسطوره‌های مشترک اقوام هند و اروپایی کمک می‌گیریم تا توضیحی برای نام سیاوش بیابیم.

مشاهیر ادبیات فارسی/فردوسی/پژوهش درباره فردوسی فرهنگ و تمدن/اسطوره و فرهنگ
مقاله