در اين مقاله کوشش کردهايم درباره نقد اسطورهاي ـ يکي از شيوههاي مهم نقد ادبي ـ و ديدگاههاي متنوعي که در اين زمينه وجود دارد سخن بگوييم. اسطوره با اجزاي مختلف ادبيات نسبت دارد. مقصود از ادبيات، هم شامل ادبيات کتبي است و هم ادبيات شفاهي؛ زيرا پيوند اسطورهها را با ادبيات شفاهي نميتوان ناديده گرفت؛ چنان که روايتهاي شفاهي از برخي اسطورههاي ايراني هنوز هم در بين مردم ايران رايج است. پيوند اسطوره و ادبيات را ميتوان در حوزه شعر، داستان، قصه و روايت نشان داد. شايد نتوان شاعري را يافت که در آفرينشهاي ادبي و بديعي خود از اسطورهها، تشبيهات و استعارات و يا تلميحاتي که بر اسطورهها دلالت دارد استفاده نکرده باشد. به ويژه، کهن الگوها که از محتويات ناخودآگاه جمعي بشري است و در مباحث اسطوره شناسي از اهميت ويژهاي برخوردار است، در تمام آثار ادبي به عنوان بن مايه تکرارشونده تجلي يافته است. اسطوره با انواع ادبي نيز ارتباط دارد؛ حتي برخي آن را يک نوع مستقل دانستهاند. همچنين اسطوره بر مکتبهاي گوناگون ادبي نيز تاثير گذاشته است. زبان شناسان نيز نتوانستهاند از مباحث اسطوره شناسي دور بمانند؛ به گونهاي که مقوله زبان و اسطوره فصلهاي دامنهداري را در اين گونه تحقيقات به خود اختصاص است. بنابراين، ميتوان ادبيات را از ديدگاه اسطورهشناسي ارزيابي کرد و از اين راه به امکاناتي دست يافت که شناخت متنهاي ادبي (اعم از کتبي و شفاهي) را امکانپذير کند.
کتاب اساطیر یونان اثری است از ف. ژیران به ترجمه دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور و چاپ انتشارات مکتوب. کتاب حاضر به معرفی اسطوره های یونانی که موجوداتی فرازمینی با ویژگی های شگفت آور بودند می پردازد و تحلیلی از تاثیراتی که این اسطوره ها بر فرهنگ بشری و ادب و هنر یونان و جهان برجای گذاشته اند ارائه می دهد. “اساطیر یونان” مطالبی درباره چگونگی پیدایش ایزدان و اطلاعاتی پیرامون ایزدان زمین، ایزدان قهرمان و اسطوره هایی چون آتنا، هرا، آپولن، هرمس، آرس، آفرودیت، پوزئیدون، ایزدبانوی جهان زیرین و… در اختیار می گذارد و داستان ها و افسانه هایی را که پیرامون آن ها وجود دارد ارائه می دهد.
در این کتاب سعی شده است به این ارتباط پرداخته و در دو بخش ادبی و هنری مورد بحث و بررسی قرار گیرد. با توجه به اینکه بحث اصلی درباره هفت خان رستم می باشد. بعد از معرفی شاهنامه صحبت را به بررسی حماسه و اسطوره کشانیده و سپس به بیان چگونگی حماسه هفت خان رستم پرداخته و در انتهای این بخش ویژگیهای تصویری شاهنامه مورد بررسی اجمالی قرار داده شده است. در بخش دوم کتاب با مقدمه صورنگاری اولین شاهنامه ها به ویژگی های نگارگری ایرانی و ارتباط آن با ادبیات پرداخته و بالاخره در انتها در سه بخش به بررسی مکاتب هنر ایران یعنی مصور سازی شاهنامه، نقاشی روی کاشی، نقاشی قهوه خانه ای و تحلیل تعدادی از آثار باقی مانده پرداخته و سرانجام با آوردن تصاویر موجود نتیجه¬گیری شده است. در بحث تحلیل آثار، در بعضی موارد با توجه به مفصل بودن توضیح و تفسیر هر مکتب و ارتباط تحلیل های کلی آن با تفسیر تصویر از اضافه گویی در تحلیل شخصی درباره برخی از تصاویر خودداری شده است