کتابخانه مجازی ادبیات

در گلستان بی‌خزان سعدی، فاخرترین راهنمایی‌های بشری در قالب نظم و نثری شیوا، فرید و بی‌بدیل به آدمیان اعطا می‌گردد و در بوستانش شیرین‌ترین حکایات و داستان‌ها بر ارباب معنی و از زوایای گوناگون زندگی عرضه می‌شود. اشعارش قلوب را صفا می‌بخشد و به روان، آسایش و آرامش می‌دهد. در این کتاب ابتدا درباره بلاغت در آثار سعدی سخن به میان آمده و سپس مباحثی چون شیراز از دیدگاه سعدی، خداجویی سعدی، زیباپرستی در اشعار او، نوروز نامدار از دیدگاه او، خبر از دیدگاه سعدی، و واژه‌های بیگانه در اشعار او بررسی شده است.

نگارندگان بر آنند که عاشقانه‌هاي غزلي سعدي، سخت متاثر و ملهم از تلقي شعراي عذري عرب و خاصه مجنون، از دلباختگي است؛ و اگر شاخص‌ترين غزل‌هاي فارسي و عربي سعدي را ملاک اظهار راي قرار دهيم، در مجموع، فضاي غالب بر غزل سعدي، فضايي کاملا متاثر از عشق عفيف عذري است. ابتدا برخي از موارد تاثيرپذيري سعدي از ابيات منسوب به مجنون، در حيطه شکلي و معنايي، نشان داده خواهد شد. خواهيم ديد که برخي از ابيات سعدي درباره ليلي و مجنون، مستقيما متاثر از اشعار عربي مجنون است؛ نکته‌اي که تاکنون هيچ يک از شارحان غزل سعدي بدان توجهي نداشته‌اند. سپس به تعريف و تبيين «حب عذري»، ويژگي‌ها و مراحل آن و بازکاوي آنها در غزل‌هاي سعدي خواهيم پرداخت. به عقيده نگارندگان، «حب عذري» از آبشخورهاي اصلي بسياري از موضوعات و مضامين غزل فارسي، همچون پاک و عفيف‌بودن عشق، عشق پيش از تولد، عشق پس از مرگ، وصال در قيامت و… است و شناخت حب عذري و اشعار عذريون، درک و دريافت مباني جمال‌شناختي و معرفتي سعدي را در غزل، تا حد بسيار چشمگيري افزايش مي‌دهد.

کتاب فرهنگ، خرد و آزادی نوشته دکتر رضا داوری اردکانی به ارتباط متقابل آزادی و خرد و فرهنگ که سه جوهر مستقل از یکدیگر نیستند و بلکه سه وضع اساسی در سیر تحقق جهان بشری‌اند می‌پردازند. فرهنگ، خرد و آزادی سه مفهوم جدا از یکدیگر نیستند، این‌ها در وجود و زمان باهم‌اند اما در مقام تعیین با اینکه از هم جدا می‌شوند به یکدیگر بستگی دارند و این بستگی چنان است که اگر یکی از آن‌ها نباشد دو دیگر هم نیستند یا لااقل فهم معنی هیچ یک از آن‌ها بدون در نظر آوردن دو معنای دیگر تمام نمی‌شود. این‌ها با هم چه نسبت دارند؟ چنان‌که اشاره شد فرهنگ و خرد و آزادی امور ثابتی نیستند که از ابتدا وجود داشته و به همان صورت دوام پیدا کرده باشند. در این کتاب سعی شده است ارتباط متقابل این این سه مفهوم بررسی شود و در ادامه ضرورت وجود هر یک برای بقای دیگر مفاهیم مورد پژوهش قرار بگیرد. این کتاب برای پژوهشگران حوزه فلسفه و فلسفه اخلاق مناسب است زیرا کمک می‌کند به شکل چند جانبه مهم‌ترین مفاهیم انسانی و فلسفی را بررسی کنند.

پرسش اساسی که در سرتاسر این کتاب طرح شده، این است که فارابی در تاریخ فلسفه چه مقامی دارد و مقصود حقیقی او که اصرار داشته است آن را از نااهل مخفی بدارد چیست. در این کتاب با توجه به اینکه فلسفه فرع بر نسبت خاص انسان با حقیقت وجود است و این نسبت خاص در ادوار مختلف تاریخ فلسفه صورت‌های مختلف داشته است، مسائل فلسفه مدنی فارابی مطرح شده و به اجمال مورد بحث قرار گرفته است.