کتابخانه مجازی ادبیات

سید نورالدین نعمت‌ الله کرمانی (730-834 قمری) شاعر و عارف ایرانی است که سلسله نعمت ‌اللهی منسوب به اوست. شاه نعمت‌الله طریقتی جدید در تصوف ایجاد کرد و پیروان سایر طریقت‌ها را نیز تحت تأثیر قرار داد. او به سیر و سفر در مصر، حجاز، ترکستان و ایران پرداخت و به نشر عرفان و تصوف همت گمارد. از شاه نعمت الله علاوه بر دیوان اشعار، تالیفات دیگری نیز بر جای مانده است. کتاب پیش رو جلد اول رسائل شاه نعمت الله و مشتمل بر 12 رساله عرفانی است که به کوشش جواد نوربخش کرمانی گردآوری شده اند. سلوک، توحید، نصیحت نامه، محبت نامه و نفسیه عناوین برخی رسالات این مجلد هستند که در سال 1340 و توسط انتشارت خانقاه نعمت اللهی در دسترس علاقمندان قرار گرفت.

حاج ملا نظرعلی طالقانی (1203-1267 شمسی) از چهره‌های شاخص حوزه حکمی تهران، حکيم، متکلم، فقيه، عارف و مولفی توانا بود. کاشف الاسرار بی شک از ارزشمندترین آثار طالقانی و حاوی چکیده مطالبی است که مولف از محضر عارف بزرگ، حاج میرزا محمد اسماعیل خان احمد دولابی کسب نموده است. ملا نظرعلی طالقانی به سبب جامعیت علمی و عرفانی خویش، توانسته است در هر بحث کاشف الاسرار، طرحی ارائه سازد که در برگیرنده مشرب های کلامی، فلسفی، عرفانی و منطبق بر مضامین آیات و احادیث باشد. کتاب حاضر دومین مجلد این اثر است و مقدمه ای در اخلاق، دو مقاله در اخلاق، رساله محبت، اجمال مواعظ سنه های 1280، 1278، عاشورای 1279، رمضان 1285، معرفت مقام نورانیت ائمه علیه السلام، اجمال مواعظ سنه 1286 مطالب این جلد را تشکیل می دهند. این کتاب در سال 1373 توسط انتشارات رسا در دسترس علاقمندان قرار گرفت.

با وجود اختلاف نظرهای مختلف و متعدد مفسران و منتقدان بوف کور، می‌توان گفت همه آنها بر این قول اتفاق نظر داشته‌اند که دو پاره بوف کور به نوعی تکرار یکدیگرند. علاوه بر این، می‌شود گفت تقریبا قریب به اتفاق اکثر این شرح‌ها با استفاده از نقد روان‌شناختی به تحلیل اثر پرداخته‌اند. در حالی که نگارندگان با عنایت به دو نکته یادشده تلاش کرده‌اند با تحلیل استعاره‌های مفهومی‌ای که هدایت در این دو قسمت به کار برده، از طریق «نظریه استعاره مفهومی» فراتر از استدلال‌های روان‌شناسانه‌ای که ناقدان این اثر داشته‌اند به کشف شباهت‌ها و تفاوت‌های این د قسمت بپردازند تا در نهایت به نگاهی جدیدتر و متفاوت با آنچه تاکنون ذکر شده، دست یابند و ثابت کنند که هدایت با وجود کاربرد شباهت‌های فراوان در این در پاره، بینش‌های متفاوتی را در هر یک دنبال می‌کرده است.

تمثيل از اصطلاحاتي است که با وجود کاربرد گسترده و قدمتش در بلاغت غرب، به سبب برخي اشتراک‌ها و اختلاط‌هايي که با ديگر آرايه‌هاي بلاغي مانند استعاره، نماد، رمز، کنايه و... داشته، منتقدان ادبي و بلاغي‌ها را در ارایه تعريف دقيق و تعيين حدود و کارکرد‌هايش با سردرگمي رو به رو کرده است؛ از اين رو در دوره‌هاي مختلف و براساس مکتب‌هاي فکري موجود، اهميت و اعتبارش دچار افت و خيزهاي فراوان شده است. نظريه‌پردازان مکتب رمانتيسم براي اولين بار ويژگي‌ها و کارکردهاي تمثيل را در مقايسه با نماد بررسي کردند. آنها سعي کردند با ارایه تعريف دقيق و مشخص کردن ويژگي‌هاي هريک، مرزهاي اين دو اصطلاح را روشن کنند. در واقع معناي مدرن تمثيل مديون نظريات کساني چون گوته، شلينگ، اگوست ويلهلم شلگل و کالريج است. اين نظريه‌پردازان اولين تلاش‌هاي نظام‌مند را در تبيين و تعريف اصطلاح تمثيل به معناي امروزي انجام دادند. بنابراين هدف نگارنده در اين جستار، ارایه گزارشي از کارکردها و ويژگي‌هاي تمثيل در مکتب رمانتيسم از رهگذر مرور نظريات منتقدان صاحب‌نظر در اين حوزه مانند گوته، شلينگ، شلگل و کالريج است.