عارفان بزرگ هند، همواره با عارفان ايراني ارتباط داشتهاند. مهاجرت عارفان به سرزمين هند و ورود مسلمانان از خراسان قديم به اين سرزمين به گسترش اين ارتباطها مدد ميكرد. همواره عارفان هند پيران و وابستگاني در خراسان داشتهاند و اين وابستگيها تا ديرزمان ادامه داشته است. يكي از عارفان نامدار و سرشناس ايراني، مولانا جلال الدين محمد بلخي است كه در زمان خود، سلسله معنوي و عرفانيش در هند ناشناخته ماند، با اين وجود همواره مورد عنايت فقيران و عارفان هندي قرار گرفت و مثنوي و غزلياتش در مجالس و سخنان عارفان هندي طنينانداز شد. عارفان همواره براي تصديق و تأييد سخنان عرفاني خود و بويژه درباره وحدت وجود از ابيات مثنوي بهره ميجستند؛ عارفاني همچون بوعلي شاه قلندر، شيخ امان الله پاني پتي، شيخ حسن بدخشي و .... . در اين پژوهش چگونگي تأثيرپذيري عارفان هندي از مولانا همراه با شواهد و نمونههايي بررسي ميشود.
کتاب حاضر مشتمل بر دو گفتار به زبان فرانسوی، به خامه توانای استادان گرامی دکتر صفا و لیوه روسای محترم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و استراسبورگ و یک مقدمه از نویسنده در معرفی کامل نسخه خطی کتابخانه ملی و دانشگاهی استراسبورگ و شرح یکصد و شصت و هشت بیت از مثنوی گلشن راز که متاسفانه شارح عارف آن تاکنون ناشناخته مانده است. و در آخر تعلیقاتی که برای حل مشکلات و توضیح و تعریف لغات و مصطلحات عرفانی و فلسفی به کوشش نویسنده فراهم گردیده است.
این کتاب اشعار فارسی سیدجعفر موسوی حاوی الف) دو مثنوی در بحر خفیف-مخبون محذوف-یکی تحت عنوان (حدیث نفس) شامل موضوعات مختلف در حدود (1723) بیت، و دیگری (بالاخانه غمها) که از نوشته نویسنده معروف (مصطفی لطفی منفلوطی مصری) برداشته شده است و در حدود (303) بیت می باشد. ب) غزلیات ج) متفرقات د) قطعات
در این کتاب برخی از مقاله های سید امیر حسن عابدی (1921-2011) نسخه شناس و استاد ادبیات فارسیِ هندوستان به زبان اردو آمده است. فهرست کتاب: «مقدمه- از: شریف حسین قاسمی»؛«شاهنامه فردوسی و هندوستان»؛ «ترجمه از زبان های دیگر به فارسی»؛ «حیاتی گیلانی و تغلق نامه»؛ «دو غزلِ اردو در دوره همایون و اکبر»؛ «کامی شیرازی»؛ «نوعی خبوشانی»؛ «کلیات ساعی»؛ «پَندَت زنده رام موبد کشمیری»؛ «نظیر اکبر آبادی و سبکِ هندی»؛ «جلیس المشتاق»؛ «ادبیاتِ اجتماعی و انقلابیِ ایران»؛ «بنیانگذارِ شعر نو در ایران»؛ «افغانستان و هندوستان».
«عبرت الغافلین» اثر میرز محمدرفیع متخلص به سودا رسالهای است که باید آن را نمونهای ارزشمند نقد ادبی خواند. میرزا محمد سودا شاعر معروف زبان اردوست که در قرن دوازدهم هجری در هند میزیست. او افزون بر دیوان اردو، دیوان مختصر فارسی را هم به جای گذاشته است. این کتاب که تاریخ تألیفش معلوم نیست، پاسخ به خردهگیریهای میرزا فاخر مکین بر کلام شعرای برجسته فارسی است.