پرکاربردترین معنی واژه "طنز" در زبان فارسی طعنه‌زدن، خرده‌گیری، مسخره و انتقادکردن است. طنز یکی از شیوه‌های بیانی است که در زبانی فارسی با "هجو"، "هجا"، "هزل" و "فکاهه" و ... از دیرباز در میان مردم، رواج داشته و بخشی از آثار ادبی را به خود اختصاص داده است. پایه طنز در آثار ادبی فارسی، بیشتر بر ناسازگاری "لفظ" و "معنی" در کلام بنا شده است و از این‌رو تا حدودی می‌تواند در مقوله "مجاز" جای گیرد. ولی بیشتر آثار مکتوب طنز آمیز فارسی با "هجو"، "هزل"، مطایبه و لطیفه، همراه بوده است. بنابراین، می‌توان گفت که طنز، نوعی ژرف‌کاوی و غایت‌اندیشی است و بر نوعی دگرگونی و استحاله درونی، دلالت می‌کند. واژه "لطیفه" نیز در فرهنگ و ادب ما، همیشه با گونه‌ای طنز و خوش‌طبعی همراه بوده است؛ با این تفاوت که روح غالب در "لطیفه" مضحکه، لذت و تفریح‌آفرینی است، ولی در "طنز" با اینکه رویه سخن به ظاهر مزاح آمیز و غیر جدی است، در آخر به "تعقل"، تنبیه و سیاست می‌انجامد. از این‌روست که می‌تواند "طنز" را در زبان فارسی در قلمرو ادب تعلیمی به حساب آورد.

منابع مشابه بیشتر ...

65e488b53602d.jpg

سریر سخن: مجموعه مقالات دومین همایش پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی

جمعی از نویسندگان

این مجموعه دربرگیرنده‌ی 65 مقاله‌ی دومین همایش پژوهش‌های ادبی است. این همایش در سال 1381 به همت مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس و با همکاری انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی و دانشگاه الزهرا برگزار گردید. مقالات عرضه شده در این مجموعه "زبان و ادبیات ایران باستان"، "ادبیات فارسی کلاسیک"، "ادبیات معاصر"، "زیباشناسی و بلاغت"، "نقد ادبی و ادبیات تطبیقی"، "زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها"، "مطالعات زبان‌شناسی".

65d749f7edb21.jpg

قرائت فارسی و دستور زبان برای سال دوم دبیرستانها

جمعی از نویسندگان

کتاب قرائت فارسی و دستور زبان برای سال دوم دبیرستانها، طبق برنامه جدید وزارت فرهنگ و تصویب شورای عالی کتب درسی و تالیف سعید نفیسی، محمدعلی روحانی، محمد نصرالله، دکتر مهدی محقق است که در سال 1338 منتشر شده است.