این مقاله به بررسی ارتباط ادبیات و نقش آن در موضوعاتی چون متافیزیک، معرفتشناسی و اخلاق میپردازد و بحث اصلی را ارتباط ادبیات با اخلاق برگزیده و سپس آن را در آثار سعدی بررسی مینماید. نویسنده ادبیات را جلوهگاه اخلاق و زبان اخلاق میداند و بیان میکند اخلاق چون به ادبیات پیوند یابد، ماهیت هنری پیدا میکند. وی همچنین آثار سعدی چون گلستان، بوستان، قصیدهها و غزلیات را در این رابطه مثال میزند و عقیده دارد هرچه ادبیات پیشتر میرود، بر خلاف تصور رایج، بیشتر اخلاقی میشود.
کتابی که ترجمه آن اینک از نظر شما میگذرد رساله مختصری است که بیشتر برای تدریس در مدارس نوشته شده است. فلیسین شاله، دراین رساله موجز سعی کرده است چنانکه شیوه اوست تمام مسائل مهم متافیزیک را با بیان ساده و دلپذیری مطرح و تقریر کند. بیان او در مورد مباحث فلسفی بیان یک فیلسوف نیست بیان یک معلم است. بیان او در مورد انتقاد، معتدل و در قضاوت، محتاط جلوه می کند. اقوال و آراء را با بیان ساده و موجزی تقریر می نماید و در همه حال سعی دارد تمام مطالبی را که درباره هر کدام از مسائل متافیزیک گفته اند، تا حدامکان جمع و نقل نماید. معذلک بدون سابقه ذهنی درک مطالب او دشوار خواهد بود. خواننده این کتاب وقتی به خوبی می تواند این مسائل مهم و دقیق و مبهم را درک کند که با جمال از تاریخ فلسفه را می توان توصیه کرد. خواننده ایرانی در چنین مواردی می تواند به کتاب نفیس "سیر حکمت در اروپا" مراجعه نماید.
نویسنده کتاب در مقدمه کتاب می گوید: برای شناسایی میزان تمدن و ترقی هر ملتی باید در پیشرفتهای رشته های گوناگون فنون و دانش آن ملت بررسی کنیم و چون سیر دانش با پیشرفت اندیشه های فلسفی و فرهنگی اعم از "شعر، هنر، موسیقی، زبان، خط تاریخ و حکمت" بستگی دارد بنابراین برای اینکه بخواهیم به نمود تعالی و پیشرفت یا راز سقوط و انحطاط یک ملت و کشور بنگریم باید به تاریخ فرهنگ آن کشور مراجعه کینم. در کتاب حاضر که به شناخت اصطلاحات فلسفی متافیزیک و مختصری از تاریخ فلسفه و شرح عقاید فلاسفه ایران و مغرب زمین اختصاص یافته حاصل یادداشتهایی است که سالیان پیش به هنگامیکه افتخار تدریس فلسفه را در دبیرستانهای کرمانشاهان به عهده داشته ام جمع آوری شده است و به ویژه سعی شده مطالب یاد شده در سطح برنامه دوره دوم رشته ادبی دبیرستانها باشد
فراهم آوردن واژه نامه توصیفی در منطق که هم واژه های منطق سنتی و هم واژه های متداول در رشته های گوناگون منطق جدید را دربربگیرد، به زمانی طولانی نیاز دارد؛ و چنانچه برای انجام دادن کار جامعی در این زمینه وسواس داشته باشیم، چه بسا هرگز کاری انجام ندهیم. اما انجام دادن کا در مرحله های متوالی و تکمیل تدریجی آن، کاری است شدنی. این واژه نامه به همین نیت فراهم آمده است.
در این کتاب منظور از منتقدان فرهنگ، روشنفکران اهل ادبند. نویسنده در ابتدا تعریفی از این روشنفکران به دست میدهد، سپس نظریههای روشنفکران انگلیس را در باب فرهنگ، هنر، آموزش، دولت و روابط این مفاهیم با هم از نیمه دوم قرن هجدهم تا دوران معاصر بیان میکند. کتاب مجموعهای است مستند از آرای سه نظریهپرداز مشهور: مارتیو آرنولد، فرانک ریموند لیوس، ریموند ویلیامز و معاصران هر یک از آنان یعنی: جان استوارت میل، برنارد شا، دی.اچ. لارنس، تی.اس. الیوت و ... .