کتابخانه مجازی ادبیات

دیوان شاعر ساحر خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی، نسخه مورخ هشتصد و پنج هجری قمری است که توسط دکتر رکن الدین همایونفرخ تصحیح و تنقیح شده و در سال 1370 توسط مصحح به چاپ رسیده است

هدف اصلی از تدوین کتاب حاضر تهیه متنی مناسب برای بخشی از درس "بررسی متون ترجمه شده اسلامی به زبان انگلیسی" است که در رشته های زبان و ادبیات انگلیسی و مترجمی انگلیسی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی تدریس می شود. هدف از این درس آشنا کردن دانشجویان با ترجمه هایی است که محققان و مترجمان انگلیسی زبان از متون مختلف فرهنگ اسلامی به زبان خود عرضه کرده اند تا در وهله اول با مطالعه و نقد و بررسی این ترجمه ها، بتوانند بر دانش خود در فن ترجمه بیفزایند و از این رهگذر، اصطلاحات خاص فرهنگ اسلامی را به زبان انگلیسی بیاموزند و دیگر اینکه به طور اجمال با وضعیت انتقال فرهنگ اسلامی در دنیای غرب و میزان توفیق مترجمان در این انتقال و نحوه نگرش آنان به متون فرهنگ اسلامی، آشنا شوند. چون جلد نخست این مجموعه، نمونه هایی از ترجمه های قرآن کریم و نهج البلاغه بررسی شده است، مبنای کار در دفتر حاضر را بر انعکاس معارف اسلامی در ادب پارسی نهادیم و هرچند که قطعات کوتاهی ا ز متون عربی، به خصوص احادیث نبوی نیز در این دفتر گرد آمده است، محور اصلی همان ادب پارسی است که بی گمان، بهترین آیینه وحی در ادب جهان است.

مولف کتاب در پیشگفتار درباره موضوع کتاب می گوید: آنچه در این کتاب گرد آورده شده نتیجه کوشش‌هایی است که نگارنده از چهل و اندی سال پیش یعنی از سال‌های ۸ – ۱۳۳۶ که در دوره دوم دبیرستان حکیم نظامی قم -امام صادق کنونی- درس می‌خواند به عمل آورده است. هسته اوليه لغات کتاب از شنیده‌های پدر و مادر عزیزم گردآوری شده؛ مقداری را نیز طی سال‌های گذشته به تدریج از گفته‌های معاشران قمی‌ام گرفته‌ام. چندین نفر از دوستان همشهری‌ام نیز مجموعه‌های کوچکی از لغات گرد‌آورده خود را در اختیار بنده گذاردند. طبیعی است که بسیاری از لغات این مجموعه‌ها تکراری و بسیاری دیگر نیز مشترک میان زبان مردم تهران و قم بود. نگارنده آنچه را از این مجموعه‌ها در لغات گردآوری‌ شده خود نداشت استخراج کرد و به مجموعه خود افزود.

کتاب «فرهنگ فارسی مدرسه‌ی سپهسالار» با تصحیح دکتر علی اشرف صادقی، از روی نسخه‌ی منحصر به فرد در کتابخانه مدرسه‌ی عالی سپهسالار (مطهری) منتشر شده است. از این فرهنگ، تحت عنوان نصاب ترکی و فرهنگ منسوب به قطران نیز یاد کرده‌اند. در معرفی این فرهنگ آمده است: «قسم دوم در مرکبات معانی بعضی اقوال اکابر و حدیث نبوی صلعم.» اما با بررسی متن مشخص می شود که فرهنگ حاضر شرح عبارات عربی، آیات، احادیث و لغات گلستان سعدی است. این فرهنگ برحسب الفبای فارسی و با ذکر شواهدی چند، تدوین شده است.