کتابخانه مجازی ادبیات

در فلسفه غرب با تفکر هگل تاریخ و فلسفه با هم نسبت می‌یابند و بل فلسفه، تاریخی و تاریخ، فلسفی دیده می‌شود و این پیوند مبارک بدون تفسیر تاریخ فلسفه برای هگل امکان‌پذیر نبوده است. لذا تفسیر هگل از تاریخ فلسفه جدید (مدرن ) امکان جمع تقابل‌های تفکر جدید غربی را که از زمانه دکارت تا خود هگل حیات فرهنگی غرب را دچار شقاق و گسیختگی کرده بود، میسور ساخت. در مقاله حاضر، یکی از مهم‌ترین فلاسفه دوره جدید، یعنی اسپینوزا از نظرگاه هگل با ابتناء بر متن درس ـ گفتارهای تاریخ فلسفه مورد بحث قرار گرفته است. در بخش اول مقاله مقدمه کلیات تفسیر هگل را پیش گشیده‌ایم . دربخش دوم نقد و نظر هگل در باب تعاریف کتاب اخلاق را آورده‌ایم. در بخش سوم نیز مسأله انکار جهان در فلسفه اسپینوزا، که در مقابل تفسیر الحادی فلسفه اوست، مورد بحث و فحص قرار گرفته است.

رنگ‌ها و سنگ‌های زینتی رنگین، به خاطر برانگیختن احساسات گوناگون از گذشته تاکنون در جوامع‌ بشری مورد توجه مردم بوده‌اند. در هر جامعه‌ای،‌ بسته به نوع باور و پایه‌های اعتقادی مردم و برخی‌ ویژگی‌های رنگ‌ها، رنگ و سنگ رنگین خاصی بیش از دیگر رنگ‌ها برجسته شده و در زوایای گوناگون‌ زندگی فردی و جمعی مردم نفوذ یافته است. سنگ فیروزه و رنگ فیروزه‌ای از گذشته تاکنون در میان‌ ایرانیان از چنین جایگاهی برخوردار بوده است. نگارنده در این مقاله سعی کرده است با کمک متون‌ ادبی، کانی‌شناسی و ادب عامه، میزان ارزش و خواص و کارکردهای این سنگ جادویی را نزد عوام و خواص نشان دهد و ثابت کند که این سنگ و رنگ منسوب به آن به خاطر نوع نگرش اساطیری مردم‌ که ریشه در ایران باستان دارد مورد توجه واقع شده است. در واقع این رنگ به خاطر ارتباط با تیشتر، فرشته موکل باران، در ادبیات مزدیسنا در نظر ایرانیان مقدس شده و نیرویی جادویی کسب کرده است.

مسلمانان بر پایه آیه شریفه 13 سوره حجرات (49): «إنا خلقناکم من ذکر و انثیو جعلناکُم شعوباً و قبائل لِتعارفُوا» توجه فراوانی به جامعه مدنی و شهرنشینی داشتند و دانشمندانی هم چون فارابی، طرح مدینه فاضله را به عنوان جایی که مردم در آن گرد آیند و به یاری یک‌دیگر بپردازند ریختند و مورخان و جغرافی‌دانان در آثار خود جنبه‌های مختلف شهرنشینی و زندگی شهری را آوردند. یکی از ابتکارات آنان تالیف کتاب‌هایی مستقل درباره تاریخ شهرها بود که برخی از آن کتاب‌ها مانند تاریخ نیشابور، تاریخ بیهق، تاریخ بخارا، تاریخ قم و تاریخ سیستان برای ما باقی مانده است. در این کتاب‌ها بسیاری از اصطلاحات شهری و شهرنشینی و هم‌چنین نهادهای اداری و اجتماعی و مشاغل و حرف به چشم می‌خورد که برای بررسی مباحث تمدن شهری و نظام اداری و دیوانی حاکم بر شهرها مفید است. از میان این گونه کتاب‌ها می‌توان از تاریخ سیستان نام برد که علاوه بر مباحث تاریخی و اجتماعی مربوط به زمان خود حاوی بسیاری از لغات، کلمات و اصطلاحات اداری، دیوانی و اجتماعی است که در متن، به توضیح آنها پرداخته آمده است.