اثر ادبی همواره محصول و مولود حیات و محیط اجتماعی است. «رمان» به عنوان نوع غالب معاصر، ویژه جامعه بورژوازی و قهرمان نقشآفرین آن یک فرد عادی و غالباً از طبقه متوسط است. رمان، بسیار دقیقتر از هر قالب ادبی دیگر میتواند مسأله واقعیت را مطرح سازد و نجیب محفوظ به عنوان یک رماننویس برجسته، با نگارش رمانهای اجتماعی، سعی در بیان واقعیتهای اجتماعی جامعه مصر داشته است. رمان «رقاق المدق» محصول همین دوره است. محفوظ کوچه را نمادی از جامعه سنتی مصر در نظر گرفته است، با شخصیتهایی که هر کدام نماد یک طبقه اجتماعی هستند. در این اثر، سنت در تقابل با مدرنیته قرار دارد و نویسنده به تشریح پیامدهای ترک سنت و رویآوردن به مدرنیته میپردازد. فاسدشدن زنان، فقر اقتصادی و فرهنگی و جهل سیاسی از عمدهترین مضامینی است که میتوان در بررسی متن این اثر به آن اشاره نمود.
قبل از خواندن نطق نجیب محفوظ، پرفسور اشتور آلن، از فرهنگستان سوئد شبه خطابهای به زبان سوئدی در تمجید از نجیب محفوظ خواند و با اشاره به برخی از آثارش، تحلیلی از نحوه نگاه او ارائه داد و ضمن آن گفت که آقای محفوظ، به دلایلی خصوصی نتوانست در جمع ما حاضر شود. نطق نجیب محفوظ را شخصی به نام محمد سلماوی نخست به عربی و سپس به انگلیسی برای حاضران خواند. این سخنرانی به مناسبت اهدای جایزه نوبل به او ایراد شده است.
وقتی این خبر پخش شد که نجیب محفوظ برنده جایزه نوبل شده است، حالت وجدی به مردم مصر دست داد. چند روزی نگذشت که انعکاس این خبر مسرتبخش در سراسر میهن عرب به گوش ما رسید. بازتاب این شادمانی و نمودهای آن در رسانههای گروهی مصر و کشورهای دیگر عرب به حدی بود که اینجا در مصر احساس کردیم پای افتخار ملی و سربلندی اعراب در کار است. این خبر برای من شادی خاصی داشت، چون من از نخستین مریدان نجیب بودم و بعد از اعضای خانوادهاش، خود را نزدیکترین کس به او میشمردم. او پدر روحی من است، پدری که چیزهای زیادی از لحاظ فکری و شخصیتی، به فرزندش آموخته است.
ابن ابي الحديد، دانشمند بزرگ و نامي اهل تسنن قرن هفتم هجري، هفت چكامه زيبا در مدح علي عليه السلام سروده است كه به قصايد علويات سبع شهرت دارد. شاعر در اين قصايد به گونهاي چهره پر فروغ آنحضرت را به تصوير كشيده كه در وصف نميگنجد. در اين نوشتار با ذكر نمونههايي از ابيات اين قصايد به تبيين و نقد و بررسي اهم موضوعاتي كه شاعر در اين اشعار درباره مقام شامخ علي عليه السلام مطرح كرده، پرداخته شده و دورنمايي از چهره تابناك اين ابر مرد هميشه تاريخ جهان از خلال اين قصايد به نمايش گذارده شده است
همزه و الف یک حرف هستند یا دو حرف؟ دراین باره دو دیدگاه مغایر وجود دارد؛ برخی حروف الفبای عربی را 28 و بعضی 29 حرف میدانند. دیگرآنکه الف با یکی از سه نشانه ا، ی، و نوشته میشود: «دعا»، «رمی»، «صلوه». جز اینها، الف گاهی نوشته میشود، ولی خوانده نمیشود، و گاهی خوانده میشود، ولی نوشته نمیشود. مجموع این مسائل باعث شده که نویسندگان، به ویژه کسانی که به هردو زبان عربی و فارسی مینویسند، درهنگام نوشتن کلمات الف دار با مشکلاتی رو به رو شوند. این مقاله برای طرح این مسائل مورد مناقشه و نیز برای دستیابی به اهداف زیر نگارش یافته است: 1. روشنکردن ماهیت الف و جایگاه آن در میان حروف الفبای عربی. 2. تبیین رسمالخط صحیح الف در عربی و فارسی، با استناد به کتابهای معتبر صرف و نحو، املای عربی و فارسی، و نیز با تکیه بر شیوه نگارش ادیبان و نویسندگان توانا. 3. تدوین و تنظیم قواعد الف، به گونهای که در عین جامع و کامل بودن فراگیری آن نیز آسان باشد، و نیز تبیین موارد اشتراک و اختلاف نگارش الف در عربی و فارسی برای کسانی که به هردو زبان مینویسند.