ادبيات منظوم و منثور را به دو بخش كلي تقسيم كرده اند: جد و هزل. جديات شامل نوشتارهاي اخلاقي، عشقي، رزمیو بزمی است؛ و آثار مكتوب غيرجدي، مواردي مانند طنز، هجا، فكاهي، لطيفه، بذله، مطايبه، شوخي، مسخرگي، و انتقاد را در بر میگيرد. در نوشتارهاي بازمانده از ادب پيشين فارسي، جز درباره هجا چيزي درخور توجه درباره ادب غيرجدي نيامده است و اگر گاهي در متون ادب فارسي، مطالبي ديده شود، غالبا هجو را به جاي هزل يا ديگر متفرعات غير جد به كار بردهاند. ادباي عرب، شعر دوره جاهليت و صدر اسلام را از جهت اغراض و مقاصد به بيش از ده قسم تقسيم كردهاند كه قسم پنجم را به هجا اختصاص دادهاند و در تعريف آن گفتهاند: «هجا برشمردن قبايح و نفي مكارم است از شخصي يا قوم و قبيله اي ....» (رهنما، 1364: 6) ادباي پيشين ايران هم با تغييرات و دگرگونيهايي در تقسيم اغراض و مقاصد شعر، همین اقسام را با ضمایمی ياد كردهاند و اغراض شعر را در ده شيوه محدود كردهاند، چنانكه خاقاني در مقام مفاخره و برتري خود بر عنصري گفته است: ز ده شيوه كه آن حيله شاعري است به يک شيوه شد داستان عنصري و صبا نيز به پيروي از پيشينيان، چنين سروده است: سخن چيست در اين نشيب و فراز يكي گوي و من ترک ده گوي باز
از جمله کتب ادبی شرق، آثار شاعر مشهود اسلام سعدی شیرازی به مثابه ستارههای نورانی میدرخشد؛ چون آثار این شاعر حاوی نکات دقیق فلسفی، اجتماعی و اشارات لطیف اخلاقی است، در آن میان بوستان شاعر کتابی است که هنوز انذار شعری آن میتواند سرمشق شعرای زمان باشد و مضامین آن مایه استفاده ابنای جهان، بنابراین مجموعهای از این بوستان به نام «منتخب بوستان» در این کتاب آورده شده است.
علی اکبر جعفری از اوستاشناسان روشنبینی است که زرتشت و اندیشههای اصیل وی را شناخت و اینک فضای روشن پیام زرتشت را در هفت هات ادامه و گسترش داده است. پیش از این اوستاشناسان "هفت هات" را نثر میدانستند. استاد جعفری در این کتاب ما را متقاعد ساخته است که هفت هات در اصل منظوم بوده و سپس دستکاری شده و کلمات و عباراتی بدان افزوده گردیده و آن را از حالت منظوم بدرآورده است. مولف، این کلمات و عبارات زاید را نشان داده و اصل هفت هات منظوم را عریان ساخته و علت آن را در میان گاتها روشن ساخته است
این کتاب، پژوهشی است در واژگان، افعال و امثال، اصطلاحات درگاهی و دیوانی و ویژگیهای طبقاتی، لغات و ترکیبات، آیات و احادیث، اعلام تاریخی و جغرافیایی، امثال و حکم، به همراه حوادث جریانهای زمان نویسنده و نقشههای جغرافیایی تاریخی تاریخ بیهقی. بیشترین بخش کتاب به شرح بیش از 1200 علم جغرافیایی، تاریخی و اشخاص تاریخ بیهقی اختصاص داده شده است.
تاریخ بیهقی شاهکار نثر فارسی و نمودار عالی و درخشان تاریخ نویسی است و از ذخائر گرانبهای زبان فارسی بشمار میآید و از هر جهت بینظیر است. این کتاب اولین بار به سال 1862 م به کوشش خاور شناسان انگلیسی در کلکته به چاپ رسید و از سال 1305 تا 1333 کتاب توسط ادیب پیشاوری تصحیح شده و سعید نفیسی بر اساس این تصحیح آن را در سه جلد منتشر کرده است. اما تصحیح منقح و انتقادی با حواشی سید احمد ادیب پیشاوری در سال 1324 به کوشش دکتر غنی و فیاض انتشار یافت ولی با اینکه ادیب پیشاوری و سعید نفیسی و دکتر فیاض و محققان دیگر اعلام تاریخی و جغرافیایی تاریخ بیهقی را روشن ساخته و در آن پژوهش کردهاند باز هم مبهم و بدون شرح مانده و نیازمند تحقیق کاملتر است. کار تحقیقی جامع و دقیق آقای دکتر سید احمد حسینی کازرونی با توجه به همه آن تحقیقات، مشکلات زیادی را حل میکند و به پرسش های گوناگون درباره اعلام تاریخ بیهقی پاسخ میدهد.