کتابخانه مجازی ادبیات

کسانی که در ادب فارسی از روی صدق و تانی و نه از سر هوی و تمنی، تاملی مستمر و بی وقفه به منظور کشف اصول و موازین حاکم بر ادب و فرهنگ ایران داشته اند، نیک می دانند که از جمله مظاهر توانایی شگفت آور سخن سرایان بزرگ و افسونگر فارسی زبان، آنست که با قدرت استفاده از قانون تجرید و تعمیم ذهن خلاق و آفرینشگر خویش، بخوبی توانسته اند با رویت مناظر در صحنه حیات و اندیشه در کار روزگار و ژرفکاوی در پدیده های گیتی و ترکیب آن ها با یادها و خاطره ها و خوانده ها و شنیده ها و در یک کلام دانسته ها آمیزه ای از عبرت و حکمت پرداخته و با عرضه دستاوردهای تامل و تجربه در قالب سخنان منظوم و منثور خوانندگان آثار خویش را از چشمه سار زلال ذوق سلیم خود سیراب ساخته و قریحه جمال پرست آن ها را نوازش داده، آدمیان را از زادگان طبع جویای کمال خویش برخوردار و کامیاب گردانند...

فرهنگ و تمدن ایران چون خورشیدی تابان پرتو خرد اهورایی خود را در طول هزاره‌های متمادی، از زمانی که دنیا اولین گام‌های خود را در راه زندگی اجتماعی برمی‌داشت و هنوز در تاریکی جهل و بی‌قانونی دست‌وپا می‌زد، سخاوتمندانه بر سراسر جهان گسترانیده است. این کتاب دربردارنده اهمیت و ارزش زبان و ادب فارسی است و شامل این مطالب می‌باشد: ادب و ادبیات، آشنایی با فرهنگ و تمدن ایران، فلسفه ایران باستان و زرتشت، زبان فارسی، فردوسی و شاهنامه، علم و تمدن در ایران باستان، و نقش ایرانیان در بنیان‌گذاری تمدن بزرگ اسلامی.

از انقلاب مشروطه تا روزگار ما در ایران رسمی وجود داشته است که شاید بارزترین نمونه‌های آن را در وجود شاعران و نویسندگان بزرگ این عصر بتوان مشاهده کرد. بیشتر این بزرگ مردان عرصه ادب از یوسف اعتصامی تا دهخدا، از عشقی و ایرج میرزا تا ابوالقاسم لاهوتی، از ملک‌الشعرای بهار تا خانلری، از جمال‌زاده نا هدایت و بزرگ علوی و جلال آل احمد، همگی در این روزگاران طوفانی و پرفراز و نشیب و استبدادهای صغیر و کبیر، هربار که فرصتی دست می‌داد، قلم به دست می‌گرفتند و به سراغ نویسندگان خارجی می‌رفتند تا گوشه‌ای از ادبیات و فرهنگ دیگر کشورها را به فارسی برگردانند و خوانندگان تشنه آشنایی با ادبیات جهان را اندکی سیراب سازند. این چنین، ترجمه‌هایی پدید آمد که هرگز فراموش نخواهد شد و بسیاری به چشم یادگاران زبان فارسی به آن می‌نگرند. بی‌تردید واپسین پوینده این راه پرفراز و نشیب یا اگر محتاطانه‌تر بگوییم، سرآمد واپسین نسل این ادیبان و شاعران مترجم که در سراسر زندگی هربار فرصتی فراهم می‌آمد، دست به کار ترجمه می‌شد، احمد شاملو است.

در آغاز سده هفدهم و با توجه به اهمیت ایران در دوره صفوی، نخست گلستان و سپس بوستان سعدی به زبان آلمانی ترجمه شد. این ترجمه‌ها در عصری انجام پذیرفت که اروپا پس از پایان جنگ‌های سی‌ساله، دستخوش شرایط سخت و دشوار بود. بازتاب این شرایط را می‌توان در آثار ادبی دوره باروک و شعر و نمایش‌های آن بازشناخت. آندره‌اس گریفیوس ـ شاعر آلمانی بزرگ این دوره ـ شعرهایی دارد که به نطر می‌رسد برخی از آنها را با الهام‌پذیری از سعدی سروده است. هدف مقاله حاضر، شرح دوره باروک،ترجمه‌های آثار سعدی به زبان آلمانی در این دوره ادبی، سفرنامه موجود آن دوره و تاثیر آن بر سروده‌های آندره‌اس گریفیوس است.