حسنک وزير، فرد شناخته شدهاي در تاريخ و فرهنگ ايران است و در نظم و نثر دوره غزنوي اشاراتي از شعرا و نويسندگان درباره او وجود دارد. وي شخصيتي چند بعدي داشت و از لحاظ سياسي، اجتماعي و فرهنگي فرد شاخصي محسوب ميشد و منشا خدمات بسياري براي مردم بود. دراين مقاله ابعاد مختلف زندگي اجتماعي ـ سياسي وي را بررسي ميکنيم. وزارت حسنک، در دوره محمود غزنوي که بزرگترين حامي وي بود، دست بسياري از قدرتطلبان و سودجويان را از امور مملکت کوتاه کرد. او عاقبت با سعايت دشمنان درباري و با درخواست مستقيم خليفه عباسي، به جرم قرمطي بودن اعدام شد. حسنک فردي ميهنپرست بود و در زمان غزنويان و تسلط ترکان بر ايران درحفظ فرهنگ ايراني و هويت ملي و به نوعي شعوبيگري در ايران تلاش ميکرد. در دفاع از همين هويت و به دنبال آن ملاقات با خليفه فاطمي بود که به وي تهمت قرمطي زدند و بايد اذعان کرد که وي تمايلاتي به اين مذهب داشت زيرا که يکي از اهدافش، برقراري عدالت بود.
عصر اوستایی، باستانی ترین عصر زبان و ادبیات ایران است که تخمینا در هزار یا یکهزار و پانصد سال پیش از میلاد مسیح آغاز گشت و آنچه از این عصر بدست ما رسیده است منحصر به نوشته اوستاست. در آغاز این عصر تیره های آریایی هند و ایران نزدیک بهم زندگی میکردند وگرچه در لهجه مختلف سخن می گفتند ولی به سخن یکدیگر آشنا بودند و قهرمانان مشترک داشتند رسوم و عبادت هم یکسان بود. ایزدان شان زمین و آسمان و مظاهر طبیعت و برخی ستارگان بودند. اینها را "دیوا" می نامیدند بهترین و باستانترین نمونه شعر این عصر را در سروده های گاتا و فصیح ترین نثر را در عبارت وندیداد می یابیم...
کتاب تاریخ ادبیات ویژه دوره دوم دبیرستان شامل دو بخش تاریخ ادبیات قبل از اسلام و ادبیات بعد از اسلام است. این کتاب تالیف محمد جواد تربتی است که درسال 1331 توسط کتابفروشی و چاپخانه علی اکبر علمی منتشر شده است
پيشينه اهميت اعداد در پديده تقدس گرايي در انديشه انسانهاي جوامع ابتدايي ريشه دارد. بشر از ديرباز به ويژگي سحرانگيز اعداد معتقد بوده و به همين دليل در طول قرون متمادي به برخي از اعداد تا حد تقدس اهميت داده است؛ اين پديده نه تنها در فرهنگ عامه جوامع بشري بلکه در زمينههاي مختلف ادبيات آنها نيز مجال ظهور و بروز يافته است. ملل مختلف دنيا با توجه به اساطير اوليه تمدنهايشان به اعدادي خاص اهيمت داده و حتي آن را تقديس کردهاند. بدين ترتيب مکاتب مختلفي به وجود آمده است که هر کدام به نوعي بر اساس تقديس عددي خاص به تنظيم ايدئولوژي خود اقدام کردهاند و اين خود بمراتب مجرايي براي ورود برخي اعداد مهم و گاهي مقدس درون ادبيات شده است؛ در اين ميان شاهد انعکاس گسترده اعدادي خاص در حيطه ادبيات پارسي هستيم که بسامد آن به نسبت مقطع زماني و موقعيت جغرافيايي در نوسان است. اين مقاله تلاشي است براي بررسي پيشينه اهميت عدد «سه» و کاربرد آن در ديوان خاقاني.
نهضت بازگشت ادبي در نيمه دوم قرن دوازدهم به همت و اشارت شاعراني از قبيل مشتاق (ف 1165 ق) و شعله اصفهاني (ف 1160 ق) پديد آمد. انگيزه بنيانگذاران نهضت بازگشت، احياي شعر فارسي و نجات دادن آن از انحطاط و ابتذال سبک هندي بود. با اين همه، پيشنهاد سخنوران اصفهان تنها در ايران مورد استقبال واقع شد و در ساير حوزههاي زبان و ادبيات فارسي نظير هند، افغانستان و سرزمينهاي فرارود اقبالي نيافت، اما حرکتي شبيه به بازگشت ادبي پس از شکست جنبش مشروطهخواهي در افغانستان، در اين کشور روي داد که باعث شد تا درونمايه و مضامين شعري که تحت تاثير مشروطهخواهي به سمت نوگرايي رفته بود، دوباره به حال و هواي سبک هندي رجعت نمايد. اين پژوهش ميکوشد، ضمن تشريح فضاي کلي شعر و شاعري در افغانستان، مقارن با ظهور نهضت بازگشت ادبي، دلايل عدم اقبال به جريان بازگشت ادبي در اين کشور را مورد بررسي قرار دهد و زمينههاي سياسي ـ اجتماعي رجعت به سبک هندي، پس از شکست مشروطيت در افغانستان را تبيين نمايد.