يکي از مباحث مهم در زبان‌شناسي، بررس ساختار و خصوصيات انواع جمله‌هاي موجود در زبان و تعيين تفاوت‌ها و شباهت‌هاي آنها با با يکديگر است. هدف مقاله حاضر نيز پرداختن به جمله‌هاي تعجبي زبان فارسي از ديدگاه زبان‌شناسي و ارائه داده‌هاي جديدي از زبان فارسي است که ضرورت توصيف اين گونه جمله‌ها را توجيه مي‌کند و اساس درک ماهيت جمله‌هاي تعجبي را وسعت مي‌بخشد. در اين تحقيق تلاش مي‌شود تا در چارچوب رويکرد زانوتيني و پورتنر (2003) به اين پرسش‌ها پاسخ داده شود: الف. ساختار جمله‌هاي تعجبي در زبان فارسي چگونه است؟ ب. نقش معنايي و کاربردشناختي اين گونه جمله‌ها چيست؟ ج. تفاوت اين جمله‌ها با جمله‌هاي پرسشي خبري چيست؟ د. عنصر نفي در اين ساختارها چه جايگاهي دارد؟ داده‌هاي اين تحقيق به شيوه پيکره بنياد گردآوري و به روش توصيفي ـ تحليلي بررسي شده است. نتايج حاکي از اين است که در زبان فارسي، تعجبي‌هاي خبري و تعجبي‌هاي پرسش واژه‌اي دو نوع اصلي جمله‌هاي تعجبي را تشکيل مي‌دهند که تمايز ميان آنها با بررسي ويژگي‌هاي معنايي، کاربردشناختي، آکوستيکي و نحوي اين جمله‌ها و همچنين مقايسه رفتار آنها در رابطه با فرايند منفي‌سازي و ساخت‌هاي مقايسه‌اي امکان‌پذير است.

منابع مشابه بیشتر ...

65df2b914395a.jpg

گلچینی از گفتارهای مختلف صدای آمریکا

کتاب حاضر به مناسبت ششمین سال تاسیس صدای آمریکا به زبان فارسی این مجموعه خواندنی را که متضمن گفتارهایی از برنامه های متنوع صدای آمریکاست به عنوان ارمغان نوروزی به شنوندگان صدای آمریکا تقدیم کرده است

64e0bdcfa656b.jpg

فرهنگ اصطلاحات علوم ادبی

ساجدالله تفهیمی

یکی از وجوه اهمیت زبان و ادب فارسی در شبه قاره پیوستگی عمیق زبان های ملی و محلی این منطقه با زبان فارسی است. تاثیرات عمیقی که زبان فارسی هم در زمینه واژه ها و اصطلاحات و هم در زمینه قواعد و دستور زبان بر زبان های رایج این منطقه داشته است، مورد تاکید و اذعان اهل فضل و ادب پاکستانی و سایر محققان بوده که در کتاب ها، سخنرانی ها و .... بدان پرداخته اند. این پیوستگی بویژه در ادبیات منظوم بیش از ادبیات منثور به چشم می خورد و به عنوان نمونه بافت و ترکیب شعر اردو و اصطلاحات و قواعد آن به روشنی میزان این تاثیرپذیری را نشان می دهد. بنابراین منابع و مآخذی که بتواند این رابطه و پیوند عمیق را نه فقط برای فارسی گویان و فارسی سرایان این خطه، بلکه برای اردو سرایان نیز روشن تر و معنی دارتر سازد، ضروری می نماید. چه بسا شاعر و نویسنده ای که اصطلاحی را شنیده است ولی معنی دقیق و کاربرد صحیح آن را در شعر و نثر نمی داند و به متون اصلی و مفصل هم یا دسترسی ندارد و یا از چنان تبحر و تسلطی در زبان فارسی برخوردار نیست که به راحتی بتواند از آنها معنی و کاربرد اصطلاح مورد نظر را دریابد...

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

586b2c87e7986.PNG

فرهنگ واژگان تبری

بهروز محمودی بختیاری

زبان مازندرانی (که به «تبری [تبری]» هم مشهور است)، از زبان‌های ایرانی شمال غربی است که به لحاظ جغرافیایی جزو زبان‌های کرانه دریای خزر به‌شمار می‌رود. طبق آما سال 1993 م، 3265000 نفر در ایران به یکی از گویش‌های این زبان سخن می‌گویند (اتنولوگ). قلمرو رواج مازندرانی را می‌توان به چهار منطقه زیر تقسیم کرد: 1. شهرهای رامسر، تنکابن، کلاردشت، چالوس و نوشهر؛ 2. آمل، نور و محمود آباد؛ 3. بابل، قائم‌شهر، سوادکوه و ساری؛ 4. نکا، بهشهر و بندرگز. آنچه در متون زبان‌شناسی ایرانی تحت نام گویش مازندرانی از آن یاد می‌شود کل استان مازندران را شامل نمی‌شود، بلکه عمدتا حوزه جغرافیایی بین گرگان و چالوس را در بر می‌گیرد. فرهنگ واژگان تبری کاری است در 5 جلد به همراه لوح فشرده.

کلیات/فرهنگ ها
مقاله
5866b3e541424.PNG

ساخت‌واژه افعال شاید و باید در زبان فارسی

بهروز محمودی بختیاری

موضوع این مقاله، بررسی ساختواژه و نظام‌کارایی دو کلمه شاید و باید به عنوان اصلی‌ترین افعال وجهی در زبان فارسی، و مطالعه سیر تحول کارکرد آنها از فعل اصلی به فعل وجهی است. به منظور تبیین فرایندهای ساختواژی رخ داده در این دو فعل، بحث با اشاره‌ای گذرا به دو فرایند دستوری‌شدگی و واژگانی‌شدگی آغاز می‌شود و ویژگی‌ها و انگیزه‌های رخداد این دو فرایند مهم مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس نگاهی به پیشینه مطالعات انجام شده در این حوزه خواهیم داشت که پیش‌درآمدی بر بحث اصلی ما درباره این دو فعل خواهد بود. مطاعه جداگانه دو فعل شاید و باید و بررسی ساختواژه آنها از لحاظ هم‌زمانی و درزمانی، با استفاده از متون زبان و ادب فارسی، بخش‌های بعدی این پژوهش را تشکیل می‌دهد.

دستور زبان/دستور زبان فارسی
مقاله