کتابخانه مجازی ادبیات

حکیم ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی افزون بر کتب مهم و ارزنده و جاویدانی چون کلیات دیوان، حدیقة الحدیقة، طریق التحقیق و .... آثاری در نثر نیز دارد که از جملۀ آنها نامه‌های اوست. سنایی این نامه‌ها را به یاران و دوستان و اعیان و امراء مثل بهرام‌شاه غزنوی و ابوالقاسم درگزینی و عمر خیام نوشته است. از روی این نامه‌ها درباره سرگذشت سنایی و طرز تفکر او در دوره‌های مختلف زندگی اطلاعات ارزشمندی به دست می‌آید. همچنین از روی این نامه‌ها و به مساعدت آثار منظوم وی و کتب تاریخی و ادبی آن زمان، درباره احوال کشورها و بلاد عهد سنایی و شخصیت‌های معاصر وی، مطالب عمده حاصل می‌شود.

شیخ احمد فاروقی سرهندی (971- 1034 هجری) مشهور به مجدد الف ثانی و امام ربانی، از بزرگان طریقت نقشبندیه بود که در زنده نگه داشتن اسلام در سرزمین هند تلاش بسیار کرد. ریشه های محکم علم و دانش او با اعتقاد کامل به دین رشد یافت و برای مبارزه با افکار انحرافی علیه اسلام و پیامبر (ص)، اثبات النبوه را نگاشت. سرهندی برای احیای ارزش های اسلامی و بیان آرا سیاسی و صوفیانه خویش، به اشخاص مختلف نامه نگاشت و پس از مدتی نامه های مذکور را جمع آوری و با نام مکتوبات منتشر نمود. کتاب حاضر دفتر اول مکتوبات امام ربانی و مجموعه ای از 124 مکتوب عرفانی و ادبی او، اسامی بزرگان نقشبندیه، اسامی اشخاص و سالشمار زندگی سرهندی است که توسط عبدالحی بن خواجه چاکر حصاری جمع آوری و تحریر و در سال 1977 در کراچی منتشر گردید.

یکی از ستارگان رخشنده آسمان شعر و ادب فارسی و خورشید فروزان سپهر اخلاق و فضایل انسانی پروین اعتصامی است، پروین برای بیان معانی لطیف و مضامین عالی، گاه از قصاید بلند و کوتاه مدد می‌گیرد و گاه گوهر ثمین سخن را در سلک مثنوی و قطعه به رشته نظم می‌کشد. قصاید غرای پروین اعتصامی یادآور سبک و شیوه هر یک از اساتید سخن که باشد، یارای مقابله با آن را دارد و در نهایت شیوایی و در کمال زیبایی است. تصویرآفرینی شعر پروین، اگر چه در قطعات و مثنوی‌ها بیشتر به چشم می‌خورد و اغلب به صورت مناظرات و محاورات گوناگون است، ولی به حکم وجود عاطفه لطیف و استعداد خداداد در ایراد تمثیل‌ها، این تجسم مفاهیم و صحنه‌پردازی‌ها در ضمن ابیات حکیمانه و عارفانه قصاید هم دیده می‌شود.

علامه ذوفنون «شيخ محمد علي حزين لاهيجي» عالم، عارف، شاعر و مبارز خستگي ناپذير به سال 1103 هـ.ق در اصفهان زاده شد، و در سال 1180 به لقاءاللّه پيوست و در آرامگاهي كه از قبل در محله «فاطمان» بنارس براي خود در نظر گرفته بود به خاك سپرده شد. حزين با سفر به شهرهاي مختلف ايران و شبه قاره و حجاز و عراق، از هر خرمني خوشه‌اي چيد تا علاوه بر آثار ارزنده ادبي، تاريخي، مذهبي و عرفاني، ديواني كه هر ورقش دفتر معرفتي است فراهم آورد. وي علاوه بر اينكه بااداي احترام نسبت به والدين و استادان خود، توفيقات خود را مديون زحمات ايشان مي‌داند، بركت يافتن وقت، اشتياق به مطالعه بويژه مطالعات سحر گاهي و اهتمام در ترك لذات را از عنايت الهي و مايه اصلي توفيق خود مي‌شمارد و بدين نعمت شكر گزار است. گويي اين وسعت وقت با وسعت نظر وي توام شده كه بر اثر سير و سفرها و زندگي پر ماجرا در محيط هند و مشاهده همزيستي فرقه‌هاي مختلف، بدور از تعصب معتقد است كه هر كس راهي به خدا راهي به خدا دارد و به حكم «الطرق الي الله بعدد انفس الخلايق».