کتابخانه مجازی ادبیات

سلیم نیساری در مقدمه کتاب در مورد دلیل گردآوری این مطالب می گوید: وقتی که چاپ کتاب "درس انشای فارسی" را آغاز می کردم به فکرم رسید که دفتری از بهترین نوشته های دانش آموزان کشور نیز تهیه و منتشر کنم. برای اینکه مقایسه ای بین نوشته ها به عمل آید و در ضمن تنوعی هم بین آنها موجود باشد و ذوق و سلیقه و طرز فکر هر دانش آموز نیز معلوم گردد عنوان "در برابر...؟" انتخاب گردید و به اطلاع دبیران محترم انشاء رسید تا نوشتن این موضوع را به دانش آموزان خود تکلیف بدهند و بهتریم نوشته ها را برای چاپ ارسال فرمایند.

نثر در لغت به معنی پراکندن است و در عرف ادیبان به معنی عام کلمه سخنی است که به بند وزن و قافیه نیاید مانند سخنانی که مردم در گفتگو های عادی خود به کار می برند و با آن کتاب و نامه می نویسند. این گونه سخن در صورتی ارزش هنری دارد که از سطح معمولی و عامیانه بالاتر و دارای فصاحت و بلاغت باشد. پس نثر به معنی خاص (نثری که ارزش ادبی و هنری دارد)سخنی سنجیده و زیبا و غیرمنظوم است. نثر یا ساده است و در آن صنعتی دیده نمی شود و یا به صنایع بدیعی آراسته است. در صورت اول نثر را مرسل و در صورت دوم مصنوع می گویند. در ادبیات امروز نثر هر قدر ساده و شیرین و زیبا باشد ارزش هنری بیشتری دارد. نثرهای ادبی سنگین و عالی ادبیات فارسی در گذشته گلستان سعدی و کلیله و دمنه و نظایر آنها بوده است و امروز گرچه ما نمونه ای عالی مانند گذشته نداریم ولی در میان استادات و نویسندگان هستند کسانیکه نثر ساده و زیبا دارند...

تذکره صبح گلشن تألیف «سیدعلی حسن خان بهوپالی»، در سال 1390 شمسی به تصحیح مجتبی برزآبادی فراهانی، از سوی انتشارات اوستا فراهانی در 3 جلد (1710 صفحه) روانه بازار نشر گردید. این تذکره که پیش از این در سال 1295 ق در بهوپال هند در 646 صفحه به طبع سنگی رسیده بود، مشحون از اشتباهات و اغلاط تاریخی است، به همین دلیل مصحح محترم به تصریح خود سعی کرده به «خبط و خطاهایی» که به این تذکره راه یافته است پایان دهد (ج1، ص 37) و کار انجام شده بر روی این تذکره را «مقدمه، تصحیح، تکمیل و تحشیه» نامیده است، ولی بنابر دلایلی که در ادامه ذکر می‌شود خواهیم دید که در نیل به مقصود چندان موفق نبوده است.

کتاب اسرارالتوحيد با تصحيح و تعليقات مستوفاي شفيعي کدکني چند سال پيش به صورت مهذب و منقح، چاپ و منتشر شد. در اين چاپ، گره بسياري از مشکلات گشوده شده، ولي در برخي موارد، ابهاماتي چند، همچنان برجاي مانده است. از جمله اين مشکلات، فعل «بکفت» در عبارت «به ارادت شيخ بکفت» است که شفيعي کدکني حدس زده‌اند که فعل «کفتن» در اين جمله به معناي «انس و الفت گرفتن» آمده است. در اين مقاله با شواهدي مستدل نشان داده شده که صورت درست اين فعل به احتمال زياد، فعل رايج و متداول «گفتن» است که با حرف اضافه «به» در برخي متون کهن مستعمل بوده است. قابل ذکر است که يکي از معاني «گفتن» در متون فارسي «قائل بودن و معتقد شدن به چيزي» است. اين تعبير به احتمال زياد، از «قال ب (فلان)» در زبان عربي گرفته شده است.