ترکمن ها مسلمانانی هستند که اسلام در تمام زوایای زندگی آنها نفوذ کرده است. تصوف و عرفان میان آنها به شدت رواج دارد، مخصوصا شاخه تصوف نقشبندیه که موسس آن بهاء الدین نقشبند بوده است. تا سال 1299 هجری، کتابت ترکمن ها رسم الخط عربی بوده است و شاعران و نویسندگان کلاسیک ترکمن آثار خود را به همین خط نوشته اند. روس ها پس از حمله به مناطق ترکمن نشین در سال 1298 خط سیریلیک روسی را به جای رسم الخط عربی جایگزین کردند. بعد از گذشت 1قرن با استقلال جمهوری ترکمنستان به دلیل رابطه تنگاتنگ ادبیات کلاسیک ترکمن با ادبیات فارسی، عربی و فرهنگ اسلامی الفبا به عربی تغییر کرده است که به دلیل تفاوت مصوت های آن با زبان فارسی اختلافاتی ایجاد کرده. یاپراق مجموعه ای از ادبیات و فرهنگ ترکمن صحراست که در دو جلد در سال 1372 توسط انتشارات برگ منتشر شد. کتاب حاضر جلد دوم این مجموعه است. در این مجموعه بخشی از ادبیات شفاهی یعنی افسانه ها، لالایی ها،‌ شعرهای محلی، بازی ها، ضرب المثل ها و مراسم دینی منطقه ترکمن صحرا آمده است.

منابع مشابه بیشتر ...

662e578f6d4b6.jpg

قصه در قلمرو ادبیات شفاهی

محسن میهن‌دوست

ادبیات شفاهی ادبیاتی است که به دفتر نیامده و در سینه و یاد و حافظه هر ملتی وجود دارد. به گمان از زمانی که بشر برابر طبیعت قرار گرفت و خود را چیزی جز آن اما در آن دید ادبیات شفاهی پیدایی یافت. به عبارت دیگر ادبیات شفاهی از زمانی که انسان به گپ درآمد و زبان رابط او با جهان بیرونی و درونی اش شد، از مغز به مغز و از سینه به سینه، به امروز رسید. سرایندگان و گویندگان بیشتر و پیشتر گمنام بوده اند، و شک نیست که ادبیات شفاهی مثلا قصه حاصل تخیل و تمنییات گروهی است که گاه در تحت اوضاع و احوال همسان و گاه ناهمگون بزیسته اند...

65255519b753d.jpg

پژوهشی در اسطوره دده قورقود: شاهکاری کهن

جوانشیر فرآذین

اسطوره دده قورقود یکی از آثار برجسته کلاسیک است که در اوایل سده 19متن کهن از آن در یکی از کتابخانه‌های آلمان شناسایی شده و از آن پس پژوهش‌های مختلفی درباره این اسطوره صورت گرفته است .در این نوشتار ابتدا به اهمیت انسان شناختی و تاریخ کتاب یاد شده اشاره می‌گردد ;سپس پیشینه آفرینش، تدوین و چاپ این اثر معرفی می‌شود .مطلب بعدی کتاب بحثی است درباره چند شخصیت حماسی دده قورقود که در پی آن از جایگاه تاریخی و اجتماعی زنان "اوغوز "سخن به میان می‌آید .سبک ادبی و شیوه نگارش دده قورقود، و محتوای اسطوره‌ای کتاب و آثار جهان بینی‌های باستانی از دیگر مباحث این مجموعه هستند .