شاعران معاصر ایرانی و عرب، به ویژه شاعران مکتب مهجر در ادب عربی، زندگی، مرگ و سرنوشت انسان بعد از مرگ را به گونههای مختلف، دست مایه تأملات شاعرانه خویش قرار دادهاند؛ چنانکه اندیشه در این موضوعات جریانی مداوم در شعر معاصر بوده است. فوزی معلوف و احمد شاملو دیدگاههای درخور توجه، و در بیشتر موارد مشابهی در این زمینه دارند. هر دو شاعر نسبت به زندگی بدبین هستند و آن را صحنه نبرد بین خیر و شر میبینند، هر چند شاملو در مواقعی که اوضاع اجتماعی بر وفق مراد اوست نسبت به زندگی خوشبین میشود. این دو مرگ را تنها راه نجات از دردها و سختیهای زندگی میدانند. از دیدگاه آنان مرگ واقعیتی محتوم است که باید در مقابل آن سر تعظیم فرود آورد. این دو از دست مرگ به دامان عشق پناه میبرند، در عین حال مرگ را پایان زندگی انسان نمیدانند.
این کتاب خواننده را از طرز اندیشه حکمای اسلامی درباره جسم و جوهر و عرض و صورت و آسمان و زمین و فرشتگان جان و خرد که زبرسوی این جهانند آگاه می سازد. و حقیقت مبدا و معاد و حشر و نشر و بعث و میزان و صراط و دوزخ و بهشت و جز آن را آشکار می کند و پایه عقاید را بر اساس استوار می نهد و ره پروردگار گیتی و دادار جهان را بر پویندگان آسان می سازد. نگارنده در این نقد جز دوره مباحث فلسفی از آغاز هستی تا روز رستاخیز که ویژه دیگر کتب فلسفی است پژوهشهای دانایان درباره مراحل پس از مرگ را گرد آورد. و در هر بحثی تا حدود توانایی از افکار شعرای عالیقدر که بدانها استناد توان کرد مایه گرفت؛ و سره آنرا با ذکر مآخذ دست داد.
در اواخر قرن 19 و طي قرن 20، تعداد قابل توجهي از عربهاي سوريه، لبنان و فلسطين به دنبال كسب روزي و زندگي خوب و به منظور رهايي از مشكلات و بحرانهاي فكري و اجتماعي به كشورهاي مختلف آمريكاي شمالي و جنوبي مهاجرت كردند؛ به هر يك از اين سرزمينها «مهجر» و به ادبيات عربي شكل گرفته در اين سرزمينها «ادبيات مهجر» گفته ميشود. آثار ادباي مهجر، به علت تاثيرپذيري از ادبيات اروپا و امريكا و نيز زمينههاي تازه عاطفي و تصويري كه حاصل زندگي در محيط تازه است از جنبههاي مختلف مانند موضوع، ساختار و روح شعري با كلاسيسم متفاوت است. اين مقاله با رويكرد ادبيات تطبيق و به منظور نشاندادن گوشههايي از تاثير ادبيات معاصر غرب بر ادبيات معاصر عرب از طريق مهاجرت و سفر به موضوع سفر شعر معاصر عربي به امريكا نگاه كرده است.
کتاب حاضر، ترجمهای است از کتاب((جامع الزیتونه)) تالیف((طاهر معموری)) که گویای قدمت علوم اسلامی در شمال آفریقاست(به خصوص سرزمین تونس که مرکز حکومت خاندان حفص بوده است) .مولف در ابتدای کتاب به چگونگی شکلگیری حکومت حفصیها در تونس اشاره کرده وضعیت علوم اسلامی را در این دوره، به ویژه در جامع زیتونه شرح داده است .((دانش و آموزش))، ((نظام آموزشی و شیوههای آن))، ((علوم و کتابهای درسی دوره حفصیها))، ((مراکز تعلیم))، ((جامع زیتونه)) و ((مدرسههای دیگر)) از دیگر مباحث این کتاب است .
در اين مقاله معاني لغوي كلمه ام در قران كريم و در فرهنگهاي زبان عربي مورد بررسي قرار گرفته و تلفظ اين واژه به صورت تطبيقي در ساير زبانهاي سامي بيان شده است. كاربردهاي گوناگون اسمي ـ فعلي ـ اصطلاحي و دستور زباني ام در اين مقاله امده است. در اين پژوهش وجود كلمات ثنايي (دو حرفي) در زبانهاي سامي نشان داده شده است. برخي از زبانهاي سامي از جمله زبان عربي تمايل زيادي به ثلاثي كردن اين گونه كلمات داشتهاند. اهميت اين واژه از جنبه لغوي سبب شده تا دايره معنايي اين واژه گسترش يافته و به شكلهاي مختلفي در صرف و نحو و لغت به كار گرفته شود. وجود كنيههاي بسياري كه در زبان عربي با واژه ام ساخته شده و بر موجودات و اشيا اطلاق گشته، نيز بدين سبب است.