جاءت الدراسة مقسومة فی بابین: الباب الاول: و یتناول دراسة الصراع السیاسی و شعره فی السنوات الثلاثین الاخیرة من تاریخ الدولة الامویة و اتخذ المؤلف له عنوانا هو: فی العصر الاموی و جاء هذا الباب فی ثلاثة فصول. الباب الثانی: یتناول دراسة الصراع السیاسی و شعره فی حوالی السبعین سنة الاولی من عمر الدولة العباسیة و اتخذت له عنوانا هو: فی العصر العباسی و مضیت فیه کما مضیت فی الباب الاول فجاء فی ثلاثة فصول أخری.
یکی از شیوههای ابراز نظر در مورد قدرت و نظام سیاسی در دوره پهلوی دوم، سرودن شعر بود. از آنجایی که اختناق حاکم بر جامعه اجازه اعتراض و اظهارنظر صریح را نمیداد، بسیاری از افراد با استفاده از صنایع ادبی، چون کنایه، ایهام و ... در قالب شعر مخالفت خویش را با وضعیت موجود اعلام میکردند. از طرف دیگر تعدادی از طرفداران رژیم پهلوی نیز به وسیله شعر به تعریف از این رژیم میپرداختند. این کتاب اشعار مخالفین و موافقین رژیم پهلوی را با توجه به مبانی فکری آنها مطرح کرده و مضامین و معانی هرکدام را مورد بحث قرار داده است.
این کتاب دربرگیرنده نمونههای زیبا از قطعات سودمند و آموزندهای است که ریخته و تراویده طبع سخنوران سرشناس و مجاهد و مبارز میباشد و شاعران به شیواترین بیان زبان به قدح سلطهگران جهانخوار و استعمارگران امپریالیست گشودهاند. این اشعار از میان انبوه سرودههای گوناگون برگزیده شدهاند و عموماً مربوط به مبارزات ملل و اقوام آفریقا و آسیا ـ بهویژه ایران ـ علیه سیاستهای استعمار امپریالیستی و گرفتاریهای آنان در بهدستآوردن استقلال و تعیین سرنوشت خود میباشد.