یادداشتهای مسافرت شاردن در 1674 از اصفهان به بندرعباس و هرمز، مطالب مجلد نهم است که بیست و دو تصویر گرانبها از پرسپولیس را در بر دارد و نفایس و بدایع این شهر باستانی را تفصیل کرده است. در این تاریخ می خوانیم که با جلوس شاه سلیمان صفوی به تخت سلطنت، تحول عظیمی در اوضاع و احوال زندگانی مردم این مملکت به وجود آمد، دوران درخشان و خیره کننده صفوی، به انحطاط و تنزل گرایید و مقدمات سقوط سلطنت صفوی فراهم آمد. علل و موجبات عمده و اساسی این تحولات در این جلد توسط شاردن واکاوی شده است. شاردن در این جلد، بزرگترین حوادث عصر صفوی، یعنی فوت شاه عباس دوم و تاجگذاری شاه سلیمان را نگاشته و به نوشته های یکی از مورخین عصر صفوی تکیه کرده و مشاهدات عینی آن مورخ را به نظر جهانیان رسانده است.
این کتاب به مطالعهی سازمانها و نهادهای ریز و درشت حکومت صفوی میپردازد. مینورسکی برای این کار،کتاب تذکرهالملوک را اصل گرفته و توضیحات آن کتاب را براساس کتابهای دیگر مانند جهانآرای عباسی یا سفرنامههای کمپفر و سانسون و بهخصوص شاردن تکمیل میکند. این کتاب مناسب کسانی است که تاریخ صفویه را بهطور تخصصی دنبال میکنند.
کتاب حاضر نگاهی است به تاریخ و تمدن ایران در عصر هخامنشی با معرفی و بررسی قسمتهای مختلف و جنبههای گوناگون تخت جمشید به گونهای که مخاطبان با اجزا و ساختمانهای مختلف و آثار و الواح باستانی باقی مانده در تخت جمشید، همچنین با مظاهر و دستاوردهای تمدن و مهمترین رویدادها و برخی ویژگیهای برجسته شاهنشاهی هخامنشی آشنا شوند .سرفصلها و موضوعات کتاب بدین قرارند" :پارس مهد فرهنگ و تمدن"، "تخت جمشید در نوشته پیشینیان"، "معماری تخت جمشید ادامه هنر ملی"، "یکتاپرستی هخامنشیان"، "نقش بزرگان پارسی در تخت جمشید"، "مقبرههای هخامنشیان"، "هنر هخامنشیان"، "الواح گلی تخت جمشید با ارزشترین کتیبه تاریخی جهان"، "کتیبههای تخت جمشید"، "دروازه ورودی تخت جمشید"، "صف ملل همراه با پیشکش در تخت جمشید"، "نقش زنان هخامنشی"، "کاخ آپهدنه"، "کاخ تچر"، "کاخ هدیش"، "شاهین"، "نقش جدال شیر و گاو در تخت جمشید"، "نقش گیاهان در تخت جمشید"، "گل نیلوفر"، "آناهیتا"، "سنگابه تخت جمشید"، "شیشههای تخت جمشید"، "کندن کانال مصر"، "شکست هخامنشیان " و "اثرات ناباوری شکست ایرانیان ."کتاب با عکسها و طرحهای متعددی از تخت جمشید و آثار به دست آمده از آن جا، همچنین برخی بناهای دیگر مربوط به هخامنشیان در سرزمین پارس همراه شده و با فهرست منابع به پایان میرسد
تحقیقات شاردن به گفته ادوارد براون از موثق ترین نگاشته های دوران صفوی به شمار می رود که منبع مهم استناد بزرگان و متفکرین به این دوران تاریخی بوده است. شاردن در این بخش از سیاحتنامه ده جلدی به تشریح و توصیف سازمان اداری و تشکیلات دولتی و روش حکومتی سلسله صفویه پرداخته است. صفویان در حقیقت جانشینان سامانیان بعد از اسلام به شمار می روند که ایران زیر درفش سلاطین این سلسله به معنای واقعی کلمه، متفق و متحد شد و ملت ایران به معنی حقیقی آن به وجود آمد. شاردن در این بخش از سیاحتنامه خود به خوبی و با شرح جزئیات به ترقیات و پیشرفتهای ایرانیان در عصر صفوی پرداخته و با قلم سحّار خود، تمدن درخشان و با شکوه ایران را به رخ جهانیان کشانده است.
شاردن در این جلد به تحقیق و بحث در تاریخ و جغرافیا و ادبیات منظوم ایران پرداخته و به ترجمه آثار مولانا جلال الدین محمد بلخی، سعدی شیرازی و خواجه حافظ شیرازی اقدام کرده که مترجم از تکرار آن ابیات خودداری کرده است. همچنین اولین بار شاهنامه توسط شاردن به جهانیان معرفی شده و تمدن درخشان و جاویدان ایرانی را با تتبع و تحقیق پنجاه ساله به دنیای غرب معرفی کرد. در این جلد به قسمت دوم تاریخ علوم ایرانیان یعنی تاریخ و جغرافیا و ادبیات منظوم پرداخته شده. قسمت اول کتاب (شامل 12 بخش) تاریخ علوم ایرانیان به هنگام چاپ در مجلد قبلی صحافی شده و دو بخش آخر این کتاب در مجلد هفتم به طبع رسیده است. این جلد به همت محمدلوی عباسی ترجمه و در سال 1338 شمسی توسط انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شد.