کتابخانه مجازی ادبیات

اهمیت رساله حاضر یکی از جهت احتوای آن بر مطالب تاریخی و جغرافیایی و ادبی است. مولف این رساله شمس الدین احمدبن سلیمان بن کمال پاشا معروف بابن کمال پاشا یا کمال پاشازاده که معاصرینش او را مفتی الثقلین لقب داده اند، از بزرگان لغویون و فقها و ادبا و یکی از علمای بسیار معروف حنفی زمانه و شعرای نامی عثمانی بوده و بیش از سیصد کتاب نوشته است. کمال پاشازاده یکی از دوستداران زبان فارسی بود. چون این زبان در دربار پادشاهان آل عثمان رواج بسیار داشت و زبان دانشمندان آن سرزمین بود، چنانکه بزرگان پادشاهان این خاندان، مخصوصا سلطان سلیم نخست، باین زبان شعر هم گفته اند. وی در زمان سلطنت همین سلطان به تقلید گلستان سعدی کتاب نگارستان را نوشت، و فرهنگی بنام دقایق الحقایق در مشکلات زبان فارسی فراهم آورد، و رساله ای در تعریب کلمات فارسی و رساله حاضر را که درباره برتری این زبان کهنسال بر همه زبانها بجز عربی می باشد، تالیف کرده است.

نویسندگان و محققان درباره علل و دلایل نفوذ و حضور فارسی در هند بسیار گفته‌اند و نوشته‌‌اند، برخی از این نوشته‌ها، تنها یک دلیل را مهم شمرده‌اند، برخی چندین دلیل را مؤثر دانسته‌اند، بعضی علل درونی و بعضی علل خارجی و بیرونی را دخیل شمرده‌اند. این که به قطعیت اعلام کنیم که کدام دلیل بیشترین تأثیر را داشته، امری صعب و ناممکن می‌نماید. واقع این است که در جست و جوی جریان‌ها و حادثه‌های تاریخی به دنبال یک علت گشتن سخت گمراه‌کننده است. چه، علت و دلیل رویدادها از منشأها و مبادی گوناگون ریشه می‌گیرد و چه بسا که در پیدایش یک پدیده، چندین دلیل و علت متفاوت و متنوع که در اصل و اساس با هم متناقضند، مشارکت داشته باشند. واقع این است که در جست‌و جوی جریان‌ها و حادثه‌های تاریخی به دنبال یم علت گشتن سخت گمراه‌کننده است.

در این کتاب و سلسله مقالات بحث کوتاهی درباره صادق هدایت و آثارش، و مزایا و مشخصات برجسته صادق هدایت صحبت شده است. در آخر نیز با پیامی از هدایت بحث به پایان رسیده است. مولف کتاب، رحمت مصطفوی است و در سال 1350 توسط انتشارات امیرکبیر چاپ شده است.

رحمت مصطفوی (1299 ـ 1364) نویسنده، مترجم و روزنامه‌نگار بود. او در مدارس آمریکایی و دارالفنون تحصیل کرد و پس از اخذ لیسانس از دانشگاه تهران، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت. پس از مراجعت به تهران با جراید همکاری داشت. او همچنین مدیریت مجله «روشنفکر» را در تهران بر عهده داشته است. این کتاب دربرگیرنده یادداشت‌های چهار سفر اوست که دو سفر آن به شوروی و کشورهای برزیل و آرژانتین و کانادا در هیئت همراه شاه بوده و دو سفر دیگر به عربستان سعودی و چین ملی و ژاپن و هنک‌هنگ را به همراه دکتر اقبال انجام داده است.