کتابخانه مجازی ادبیات

موضوع کتاب فرهنگ لغات طبی یونانی از منظر غلامرضا طاهر نویسنده کتاب این گونه است: ".... لغات گردآمده در این رساله را از هدایه المتعلمین فی الطب و صیدنه ابوریحان و ذخیره خوارزمشاهی و تحفه حکیم مومن و قرابادین کبیر و فهرست مخزن الادویه و تقویم الادویه، حبیش تفلیسی و لغت نامه علامه دهخدا نقل کرده‌ام. در فهرست مخزن الادویه لغات یونانی و عربی و سریانی و لاتینی و هندی یک جا جمع شده است. من فقط واژه های یونانی را نقل کرده‌ام. از تقویم الادویه یک نسخه در کتابخانه مجلس شورای اسلامی وجود دارد که عکسی از آن تهیه کردم و لغات را از آن استخراج نمودم. لغات این کتاب بی نقطه و ناخوانا و مصحف است، به طوری که بسیاری از آنها را با شک و تردید بسیار نقل کردم و به صورت املائی آنها هیچ اطمینانی ندارم. کوشش من در این رساله بیش از هرچیز متوجه به دست دادن املاء یونانی کلمات بوده نه تعریف علمی آنها. فقط مترادف انگلیسی و گاه لاتینی آنها را به دست داده ام... "

این کتاب نه به عنوان فرهنگ واژگان کازرونی، بلکه به عنوان اولین بررسی علمی و زبان‌شناسانه گویش کازرونی درخور اهمیت است. در این کتاب ساختار، جایگاه و نسبت این گویش با دیگر گویش‌های شناخته‌شده به خوبی نشان داده شده است. این کتاب بر اساس اصول علمی زبان‌شناسی تدوین گردیده و ریشه‌شناسی بسیاری از واژگان زبان فارسی را نیز دربر می‌گیرد.

مطايبه جهان طرفه‌اي از واقعيت‌هاي معکوس است که همزمان به واقعيت و ضد آن مي‌پردازد. بنابراين براي بررسي دقيق متن مطايبه‌آميز بايد به اشکال، انواع و شگردهاي مطايبه توجه کرد. مطايبه مي‌تواند به شکل هزل، هجو و يا طنز ظاهر شود و شوخي‌هاي مبتني بر هر يک از اين اشکال را مي‌توان در قالب‌هاي لطيفه، حکايت، قصه و... بيان کرد. در اين مقاله ضمن تعريف انواع و اشکال مطايبه و ذکر نمونه‌هايي از قصه‌هاي مطايبه‌آميز هزار و يک شب، ابتدا اين حکايت‌ها از لحاظ عنوان به سه دسته طبقه‌بندي گرديده، سپس از منظر صفات نوعي تيپ ـ قهرمان قصه‌ها مطالعه شده و در نهايت شگردهاي خنده‌آور اين قصه‌ها، از جمله واژگونگي موقعيت، عدم تجانس، تضاد و اغراق و تصادف، پايان غيرمنتظره، اعمال غيرعادي اشخاص و ... مورد واکاوي قرار گرفته است.

در میان ادبیات جهان، دو ادب فارسی و عربی با وجوه مشترک فراوان می‌توانند سهم به‌سزایی را در پژوهش‌های تطبیقی داشته باشند. خردورزی و عقل‌مداری و به تعبیر زیباتر حکمت، یکی از این وجوه مشترک و قابل مقایسه است. امرؤالقیس کندی سرآمد سخن‌سرایان عرب در یک کفه ترازوی این قیاس و رودکی سمرقندی، آدم الشعرای شعر فارسی در کفه دیگر جای گرفته است. امرؤالقیس، روزنه‌هایی از حکمت جاهلی را با استمداد از فطرت و تعالیم گذشته و تجربه زندگی در اشعارش پیاده کرده و رودکی نیز با همین مفاهیم یادشده، ولی با در دست داشتن گنجینه مهم‌تر، یعنی اسلام، که چشمه بینش و خردورزی است، پا به عرصه شعر نهاده است.