نویسنده در اثر حاضر كوشیده است نظراتی را كه درباره تجلی شعر از وجدان خودآگاه یا ناخودآگاه بیان شده است را فراهم آورد . «همزاد» ها به معنی جن، پری یا فرشتههایی هستند كه با هر انسان متولد میشوند و همیشه با او همراه هستند. در این كتاب، نگارنده ابتدا مفاهیم روانشناختی همزاد و ارتباط و تاثیر آن را در سرایش اشعار شاعران ایرانی بررسی میكند سپس این مفهوم(همزاد) و واژههای مترادف و مرتبط با آن در آثار تعدادی از شعرا ارزیابی میشود. در ذیل برخی از مباحث کتاب می آید: یونگ و روانشناسی او، اساطیر، رویا و كشف و شهود و اشراق و الهام، جن، تابعه، همزاد، رابطه میان تابعه و وجدان ناخودآگاه جمعی، سرچشمه شعر، همزاد در شعر برخی از شاعران (مولوی، نیما یوشیج، احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، سهراب سپهری، فروغ فرخزادو...)، و روان داستانها (بوف كور، ملكوت، طوبی و معنای شب).
در جلد دوم از مجموعه "نخلبند شعرا "که شامل مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی است 42مقاله جمع آمده که مشخصات پارهای از آنها بدین قرار است" :نقد و تحلیلی بر همای و همایون خواجو/ سید محمود طباطبایی"، "پیریز غزل قرن هشتم/ محمود عبادیان"، "اسطوره به روایت خواجوی کرمانی/ کتایون مزداپور"، "تقابل زبان شناختی عناصر صوری و محتوای در سبک خواجو/ مهرانگیز نوبهار"، "مروری بر غزلهای حضریات صنایع الکمال/ عبدالوهاب نورانی وصال"، "مسافرتهای خواجو/ سعید نیاز کرمانی "و "خواجوی کرمانی و چین/ هوی جانگ ."
"نخلبند شعرا "شامل مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی است که از 23الی 26مهرماه 1370برگزار گردید .جلد نخست از این مجموعه متضمن 46مقاله از استادان دانشگاه و نویسندگان مختلف است که با عناوینی از این دست فراهم آمده است" .خواجوی کرمانی از نظر قصیدهسرایی/ عبدالعلی ادیب برومند"، "طرز سخن خواجو/ حسن انوری"، "خواجگان کرمان/ محمد ابراهیم باستانی پاریزی"، "نقدی بر مثنوی گل و نوروز کمالالدین خواجوی کرمانی/ بهروز ثروتیان"، "عرفان خواجو/ اسماعیل حاکمی"، "خواجو و حافظ/ بهاءالدین خرمشاهی"، "حافظ و طرز سخن خواجو/ علیرضا ذکاوتی قراگزلو"، "کتابشناسی خواجوی کرمانی/ ابوالقاسم رادفر"، "همراه خواجو بر مزار برهانالدین کوهنبانی/ محمود روحالامینی"، "تحقیق در قصاید خواجو/ سید ضیاءالدین سجادی "، "سام نمونهای از یلان سترگ/ بهمن سرکاراتی ."
دامنه کنایهها در زبان فارسی و شاید در هر زبان به اندازهای گسترده است که حدی بر آن متصور نیست و در این کتاب کوشش بر آن بوده که کنایههای مصطلح میان مردم آورده شود و نه مجموعه کنایاتی که در شعر شهریار به کار رفته است. زندهیاد شهریار بیش از هر شاعری از کلمات و اصطلاحات روزمره سود جسته است. در این مجموعه برای هر مورد حداکثر سه نمونه شعر آورده شده است.