کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.

کتاب بدیع القرآن تالیف ابن ابی الاصبع مصری متوفای سال 656 ه. یکی از ارزشمندترین کتابهایی است که اعجاز قرآن کریم را از نظر بلاغت و شیوایی بیان که به "اعجاز بیانی" معروف است، مورد بررسی قرار داده، و حقا "ناتوانی بشر را از آوردن مثل قرآن" به ثبوت رسانیده است. مولف نه تنها اسلوبهای زیبا و بی مانند تعبیرهای قرآنی که مورد بررسی دانشمندان پیش از خود بوده، با دقت و امعان نظر بیان داشته، بلکه خود نیز تعداد 33 نوع از انواع بدیع قرآن را باداع نموده، و به آخر کتاب افزوده است. این کتاب را مقدمه ای از مصحح مرحوم"حفنی محمدشرف" زینت بخشیده است، مصحح در این مقدمه به نوبت خود آنچه در توان داشته در تبیین آغاز بحثهای بیانی قرآن کریم قرو نگذاشته و خلاصه ای از مراحل تحول و پیشرفت شناخت اعجاز بیانی را تقدیم داشته است.

درخت يکي از پديده‌‌هاي طبيعت است که هنوز هم در ميان بسياري از اقوام، مقدس شمرده مي‌‌شود. اين پديده که در بسياري از اسطوره‌‌ها با اصل آفرينش ارتباط مي‌‌يابد با اشراق و عرفان هم‌ پيوند مي‌‌شود. هم ‌پيوندي اشراق و درخت در شعر سهراب سپهري، شاعر نوپرداز جلوه‌‌هاي متعددي مي‌‌يابد از جمله در ديد او «گل سرخ» قبله است و «چشمه» جانماز و «نور» مهر و «دشت» سجاده و «سرو» گلدسته و از اين رو سهراب با تکبيره ‌الاحرام «علف» و «قدقامت» موج به نماز مي‌‌آغازد و با جهان‌‌بيني‌‌اي که ناشي از حقيقت زنده و ملموس است خدا را در «تپش باغ»، «لاي شب ‌بوها» و در «آب و گياه» مي‌‌يابد. نگارنده در اين مقاله در پي آن است که به اين سوالات پاسخ دهد: 1. حضور عنصر طبيعت در شعر سهراب از کجا نشات مي‌ گيرد؟2. سهراب به چه صورت از ارتباط درخت و اصل آفرينش در اساطير سود جسته است؟3. هم پيوندي درخت و اشراق در شعر سهراب بر چه مبنايي است؟ در شعر سهراب، اين هم ‌پيوندي از خلقت آغازين انسان شروع شده و تا شرح سلوک عرفاني ادامه مي‌‌يابد. شعر «نشاني» اوج هم پيوندي درخت و معرفت در شعر اوست که از درخت سپيدار آغاز مي‌‌شود و به لانه نور بر بالاي درخت کاج منتهي مي‌‌شود.