آنچه در این مقاله موضوع بحث و مورد فحص واقع شده است، نتایجی است که از آمیزش عرفان و تصوت ایران‌اسلامی با حکمت خسروانی پدید آمده و در شعر و ادب فارسی تجلی یافته است؛ به گونه‌ای که عرفان و تصوف ایران اسلامی همچون ستونی استوار بنای فاخر و عظیم ادب فارسی را برقرار و ماندگار ساخته است. بن‌مایه و اساس این بینش نه روی در پرده اعتزال کشیدن و بریدن از جامعه است بل شوقی است بی‌پایان به ارشاد آدمی و هدایت ره‌پویان و حقیقت‌جویان؛ چنان‌که می‌توان گفت در این طریق حاصل هر کوشش و نتیجه هر مجاهده، اصلاح خلق و تربیت و ارشاد است. در مطاوی مقال حاضر چند و چون این موضوع مورد کاوش قرار گرفته و نمونه‌هایی از اداب پارسی و غیرپارسی برای آن ذکر شده است.

منابع مشابه بیشتر ...

65e488b53602d.jpg

سریر سخن: مجموعه مقالات دومین همایش پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی

جمعی از نویسندگان

این مجموعه دربرگیرنده‌ی 65 مقاله‌ی دومین همایش پژوهش‌های ادبی است. این همایش در سال 1381 به همت مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس و با همکاری انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی و دانشگاه الزهرا برگزار گردید. مقالات عرضه شده در این مجموعه "زبان و ادبیات ایران باستان"، "ادبیات فارسی کلاسیک"، "ادبیات معاصر"، "زیباشناسی و بلاغت"، "نقد ادبی و ادبیات تطبیقی"، "زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها"، "مطالعات زبان‌شناسی".

65d749f7edb21.jpg

قرائت فارسی و دستور زبان برای سال دوم دبیرستانها

جمعی از نویسندگان

کتاب قرائت فارسی و دستور زبان برای سال دوم دبیرستانها، طبق برنامه جدید وزارت فرهنگ و تصویب شورای عالی کتب درسی و تالیف سعید نفیسی، محمدعلی روحانی، محمد نصرالله، دکتر مهدی محقق است که در سال 1338 منتشر شده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

6550d7389e9e0.jpg

متن انتقادی جوامع‌‌الحکایات و لوامع‌‌الروایات‌ جزء اول از قسم چهارم

جوامع الحكايات و لوامع الروايات، اثر سدیدالدین محمود عوفی، بزرگ‌ترین اثر قرن هفتم هجری ایران است که مشتمل بر معارف اسلامی و فرهنگ ایرانی و سندی از تاریخ تمدن و ادبیات و علوم انسانی است. این کتاب توسط امیربانو مصفا (کریمی) و مظاهر مصفا تصحیح و به نام متن انتقادی جوامع الحكايات و لوامع الروايات منتشر شده است. نکته‌های اخلاقی، اجتماعی، دینی، تاریخی در این کتاب فراوان است. عوفی در داستان‌های این کتاب از رفتار اجتماعی و تعدی و تجاوز پادشاهان و امیران و حاکمان و بعضی از مدعیان شریعت و طریقت انتقاد کرده است. این کتاب یکی از متن‌های معتبر فارسی است و یک دوره تاریخ از آغاز آفرینش تا پایان دوره‌ خلفای عباسی را در بر می‌گیرد. مؤلف، این مجموعه را طى پنج سال تهیه و تنظیم کرده است و مشتمل است بر چهار قسم و هر قسم شامل بیست‌وپنج باب که روی هم صد باب و دو هزار و صد و سیزده حکایت را در بر دارد. تمام مطالب کتاب از قرب نود و سه مأخذ نام‌برده‌شده و محتملا از بسیارى مآخذ ذکرنشده، جمع‏‌آورى شده است‏. جلد اول از پانزده باب، جلد دوم از ده باب (از باب شانزده تا باب بیست‌وپنج)، قسمت اول جلد سوم از یازده باب و قسمت دوم جلد سوم از چهارده باب (از باب دوازده تا باب بیست‌وپنج) تشکیل شده است. دسته قابل ملاحظه‏‌اى از منابع مختلف که به این اثر ارزش تاریخى‏ می‌‏دهند و امروز خیلى کمیابند و یا به‌کلى از بین رفته‏‌اند عبارتند از: تاریخ خلفاى بنى العباس الصولى. تفسیر محمد بن کلبى و أديان العرب پسر او، تاریخ بغداد کاتبى بغدادى، تاریخ ولات خراسان السلامى، تاریخ تاجى ابراهیم الصابى، کتاب الشباب و الشيب المرزبانى و تاریخ ملوك العجم ابن المقفع

نثر/متون کهن/ادبی
کتاب
60815aa52c651.png

برگی از دیوان حکیم صفای سپاهانی

مظاهر مصفا

محمدحسین صفای اصفهانی (متوفای 1309) از شاعران و ادیبان و فاضلان و بزرگان علم و ادب روزگار خود بود و به دانش‌های ادبی و دینی تسلط کامل داشته و از فلسفه و منطق و حکمت الهی و تفسیر و کلام نیز بی‌بهره نبوده است. بیشتر عمر خود را صرف مطالعه و تحقیق و تتبع می‌کرده و از اصطلاحات و تعبیرهای درویشی و عرفانی و صوفیانه او به‌خوبی می‌توان دانست که از تصوف و عرفان و منزل‌های سیروسلوک بی‌خبر نبوده است. به طور کلی می‌توان گفت زبان صفا در شعر ـ چه قصیده و چه غزل ـ زبان شاعران خراسان است و در قصیده بیشتر به آنان توجه دارد و گاهی با پاسخ دادن و اقتدا به طرح‌های آنان راه خیال و جهت توجه خود را نشان می‌دهد. در این کتاب افزون بر نگاهی به زندگی و شعر صفای سپاهانی، منتخبی از اشعار او نیز آورده شده است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
کتاب