کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب آثار قلم اعلی شامل این عناوین است: جواهر الاسرار، هفت وادی، چهار وادی، مثنوی مبارک، قصیده عزّور قائیه که توسط موسسه ملی مطبوعات امری منتشر شده است

چون پایه این دفتر بر تلاشی "نمادین" است و خواست انجامین: نمودن "نماد" است نه شکافتن آن، و نمایش راز است نه گشایش آن، و این دفتر، نه از پی پزوهش در آثار نظامی است که برای نمایش "نماد" است، تا برانگیزاننده اندیشه پژوهشگران گردد از این رو باز نمودن نکته هایی اجتماعی، بایسته می نماید. نکته در خور نگاه اینست که: بیشتر پژوهشگران روزگار ما، جهان و رویدادهای گذشته را با ترازوی قرن نوزدهم و بیستم می سنجند و با حال و کار گذشتگان، از این دریچه نگاه می کنند و به ناچار همه می لغزند و لغزیده اند و سبب گمرهی های فراوان نسلهای جوان روزگار ما شده اند. اگر به این نکته توجه داشته باشیم و هر پدیده را با ترازوی زمان خودش بسنجیم، کهر بهنجار انجام داده این و جدول ارزشهای ویژه ای برایمان پدیدار می گردد. خردمندانی چون نظامی، در دل تاریکی زیسته اند و با تلاشی پیکارگونه روزنه هایی به سوی روشنایی باز کرده اند. گاه در میان سخنانشان بدسگالیهایی به چشم می خورد که هول انگیز است و اگر با چشم باز و با شناخت روزگار آنان و با ترازوی زمانشان، آنها را ننگریم و نسنجیم درباره آنان ستمکارانه داوری کرده ایم...

ايران کشوري کهنسال با سابقه ديرينه فرهنگي با 6 هزار سال تمدن و 2500 سال تاريخ مدون است و صاحب ادبياتي غني و پربار هم در شکل شفاهي و هم به صورت نوشتاري آن است كه کودکان اين مرز و بوم از اين ميراث بي‌نصيب نمانده‌اند. با توجه به اينکه سير تحول ادبيات در هر کشوري تحت تاثير فرهنگ، اجتماع و اوضاع سياسي و اقتصادي آن جامعه است، ادبيات کودکان و نوجوانان نيز در ايران از اين مساله مستثني نيست و مي‌توان آن را به 4 دوره تقسيم کرد که در هر دوره‌اي با سير نزولي يا صعودي با درونمايه‌هاي متفاوت و سبک‌ها و انواع ادبيات از قبيل آثار ترجمه شده ـ آثار کهن و آثار کلاسيک ـ همراه بوده است. همچنين در هر دوره‌اي با برگزاري سمينارها و نمايشگاه‌ها در حوزه‌هاي شعر، تصوير، نقدهاي ادبي و انواع مجلات و روزنامه‌ها در قالب کودکان و نوجوانان همراه بوده است. در نهايت با ورود فناوري‌هاي جديد در عرصه زندگي کودکان و نوجوانان و تاثير آنها در ادبيات مکتوب و جايگاه ادبيات کودکان ايران در شرايط فعلي، يعني؛ ورود به مرحله چهارم يعني خلق مستقل ادبي را مي‌توان شاهد بود.

هر شاعری شیوه خاصی برای ارائه مضامین مورد نظر خویش دارد که در نزد اهل ادب بدان شناخته می‌شود. در این میان نظامی را در بیان مضامین و خلق تصاویر، شیوه‌هایی است که محققان اغلب بدان‌ها پرداخته‌اند لیکن یکی از شیوه‌ها و در واقع یکی از بهترین هنرهای شعری او از منظر دید موشکافانه‌ محققان ارجمند عرصه نظامی شناسی بدور مانده است و آن همانا تعلق خاطر نظامی به واژگان و مضامین خاصی است که گاه از فرط علاقه به آنها آنقدر آنها را تکرار می‌کند که خواننده می‌پندارد، شاعر جهت رعایت صنعت‌ التزام به این عمل دست یازیده است در حالی که ما در این مقاله تنها با تحلیل برخی از واژگان و مضامین پر بسامد در مخزن‌الاسرار، نمونه‌ای از شیوه کار خارق‌العاده نظامی را در آثارش به اهل ادب عرضه داشتیم و هدف از این مقاله شناساندن یکی از ویژگی‌های شعری منحصر بفرد نظامی در خلق مضامین است، یعنی؛ تکرار واژگانی مخصوص از روی عمد نه به خاطر رعایت صنعت التزام بلکه به خاطر بیان نکته‌ای ظریف و تأکید بر مطلبی مهم و جایگیر کردن آن در ذهن خواننده از طریق تکرار واژگان و مضامین خاص.