از نظر تئوري سطوح ‌روايي را مي‌توان به سه سطح تقسيم کرد که درهم فرورفتن آنها تداخل سطوح ‌روايي (metalepsis) ناميده مي‌شود. به عبارت ديگر، متالپسيس «هر نوع دخالت راوي يا راويت شنوي برون داستاني در سطح داستاني يا هر نوع دخالت شخصيت‌هاي سطح داستاني در دنياي راويت درونه‌اي يا بالعکس هر نوع دخالت شخصيت‌هاي داستان درونه‌اي در سطح داستاني است». از اين‌رو، در تمامي روايت‌هايي که داراي داستان درونه‌اي هستند، استعدادي بالقوه براي آميختگي اين سطوح وجود دارد. سوالات اين پژوهش عبارتند از اين که: 1) تداخل سطوح روايي چيست وآيا اين شيوه در داستان‌هاي پست مدرن وجود دارد يا ريشه در داستان‌گويي کلاسيک دارد؟ 2) کارکردها و تاثيرات استفاده از اين شيوه در متون روايي چيست؟ 3) شيوه‌هاي تداخل سطوح روايي به چند نوع تقسيم مي‌شود؟ در جستار حاضر تنها در پي تعريف و تبيين مباني نظري اين ابزار روايت‌شناسي هستيم.

منابع مشابه بیشتر ...

58a0900c5a7ba.PNG

نقش‌هاي روايت‌شنو در مثنوي

سمیرا بامشکی, ابوالقاسم قوام

روايت‌شنو يكي از چهار نقش اصلي در روايت (نويسنده واقعي، خواننده واقعي، راوي و روايت‌شنو) است؛ از اين‌رو آگاهي از آن به شناخت ويژگي‌هاي متن روايي منجر مي‌شود. پرسش مقاله حاضر اين است كه تاثير علايق و واکنش‌هاي مخاطب در بسط داستان و نحوه گسترش پيرنگ چگونه است؟ و روايت‌شنو چه نقش‌هاي ديگري در روايت دارد؟ روايت‌شنو در مثنوي بسيار آشکار است؛ راوي مستقيم او را مورد خطاب قرار مي‌دهد و مخاطبي است که اقتدار دارد و از راه نظرها و پاسخ‌‌هاي واقعي ادراک مي‌شود. بنابراين، نقشي تعيين‌كننده در روايت دارد تا جايي كه سوال‌ها، پاسخ‌ها و کنش‌هايش حتي مي‌تواند مسير پيرنگ را تغيير دهد. به طور كلي، چهار نقش منحصربه‌فرد و مهم را مي‌توان براي روايت‌شنوي مثنوي برشمرد كه در اين مقاله به بررسي اين نقش‌ها مي‌پردازيم.

589cdeee1362f.PNG

تداخل درونی در مثنوی

سمیرا بامشکی

«تداخل سطوح روایی» به دو بخش کلی تقسیم می‌شود: حرکت از سطوح فراداستانی به سطوح فروداستانی و حرکت از سطوح فروداستانی به سطوح فراداستانی. در این جُستار انواع حالت‌ها و مُدل‌های نوع اول را با عنوان «تداخل درونی» در مثنوی ـ به‌مثابه متنی شاخص در ادب فارسی که بیشترین نمود تداخل سطوح روایی را می‌توان در آن جست‌و‌جو کرد ـ بررسی می‌کنیم.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

58a0900c5a7ba.PNG

نقش‌هاي روايت‌شنو در مثنوي

سمیرا بامشکی

روايت‌شنو يكي از چهار نقش اصلي در روايت (نويسنده واقعي، خواننده واقعي، راوي و روايت‌شنو) است؛ از اين‌رو آگاهي از آن به شناخت ويژگي‌هاي متن روايي منجر مي‌شود. پرسش مقاله حاضر اين است كه تاثير علايق و واکنش‌هاي مخاطب در بسط داستان و نحوه گسترش پيرنگ چگونه است؟ و روايت‌شنو چه نقش‌هاي ديگري در روايت دارد؟ روايت‌شنو در مثنوي بسيار آشکار است؛ راوي مستقيم او را مورد خطاب قرار مي‌دهد و مخاطبي است که اقتدار دارد و از راه نظرها و پاسخ‌‌هاي واقعي ادراک مي‌شود. بنابراين، نقشي تعيين‌كننده در روايت دارد تا جايي كه سوال‌ها، پاسخ‌ها و کنش‌هايش حتي مي‌تواند مسير پيرنگ را تغيير دهد. به طور كلي، چهار نقش منحصربه‌فرد و مهم را مي‌توان براي روايت‌شنوي مثنوي برشمرد كه در اين مقاله به بررسي اين نقش‌ها مي‌پردازيم.

پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی مشاهیر ادبیات فارسی/مولوی/پژوهش درباره مولوی
مقاله
589cdeee1362f.PNG

تداخل درونی در مثنوی

سمیرا بامشکی

«تداخل سطوح روایی» به دو بخش کلی تقسیم می‌شود: حرکت از سطوح فراداستانی به سطوح فروداستانی و حرکت از سطوح فروداستانی به سطوح فراداستانی. در این جُستار انواع حالت‌ها و مُدل‌های نوع اول را با عنوان «تداخل درونی» در مثنوی ـ به‌مثابه متنی شاخص در ادب فارسی که بیشترین نمود تداخل سطوح روایی را می‌توان در آن جست‌و‌جو کرد ـ بررسی می‌کنیم.

مشاهیر ادبیات فارسی/مولوی/پژوهش درباره مولوی
مقاله