کتابخانه مجازی ادبیات

مقامات حمیدی، اثر حمیدالدین ابوبکر عمربن محمودی بلخی (فوت 559)، نخستین مقامه‌ای است که در زبان فارسی به رشته تحریر درآمده و ـ هر چند به شیوه مقامات بدیع‌الزمان همدانی و مقامات حریری، ره سپرده است ـ از این منظر که نخستین مقامه به زبان فارسی می‌باشد، حائز اهمیت است. از ویژگی‌های مهم مقامه، آهنگینی سخن و عبارت‌های موزون است. از آنجا که جناس از صنایع محوری در ایجاد موسیقی کلام در این نوع نوشتار ـ و از جمله مقامات حمیدی ـ است، این مقاله عهده‌دار بررسی کارکرد این آرایه در جایگاه یکی از اصلی‌ترین صنایع ادبی به‌کارگرفته شده در این اثر است. در این راستا پس از بیان مقدمه‌ای در باب مقامه‌نویسی و در پی آن اشاره‌ای به ویژ‌گی‌های مقامات حمیدی، به تقریر و تعریف صنعت جناس و انواع گوناگون آن و بهره‌گیری قاضی حمید‌الدین از این شگرد ادبی در پردازش این اثر آهنگین، می‌پردازیم.

این کتاب به معرفی نشریات نامنظم غیردولتی بین سال‌های 1332 تا 1357 پرداخته است. نشریات معرفی شده در این کتاب در فاصله این بازه زمانی منتشر و تعطیل شده‌اند. نشریاتی چون جهان نو، موزیک ایران و .... که با هیئت تازه و منطبق با نیاز زمان در دهه چهل منتشر شده‌اند، چون آغاز انتشارشان به قبل از سال 1332 مربوط می‌شود، در این کتاب راه نیافته‌اند. نشریات به دو دسته تقسیم شده‌اند: الف) نشریات غیردولتی (مستقل)، ب) نشریات دولتی (وابسته) که در این کتاب نشریات غیردولتی معرفی شده‌اند.